توجه: این مطلب به منظور افزایش آگاهی ارائه شده است و هرگونه تصمیم مربوط به مصرف دارو باید تحت نظر پزشک باشد.
یک نوع دارو به نام داروهای ضد التهاب غیر استروئیدی وجود دارند که دارای خواص ضد درد و ضد التهاب می‌باشند و بدون حاوی کورتون (کورتیکواستروئید) هستند. یکی از داروهای این دسته، ایبوپروفن نام دارد.
داروهای تسکین‌دهنده درد ضد التهابی مانند ایبوپروفن به‌عنوان داروهای NSAIDs شناخته می‌شوند. این دارو برای تسکین دردهای مختلف اعم از آرتریت (التهاب مفاصل)، رگ‌به‌رگ شدن عضلات یا ضرب‌دیدگی استخوان، کمردرد، درد دندان، میگرن، درد پس از عمل جراحی و دردهای قاعدگی مورد استفاده قرار می‌گیرد. به‌نظر می‌رسد که ایبوپروفن برای تسکین دردهای مخاطی مانند درد لثه، گونه و یا لب به‌دلیل ضربه یا بخیه موثرتر از دیگر مسکن‌ها باشد.
این دارو با کاهش التهاب و تسکین درد به بهبود وضعیت بیمار کمک می‌کند. همچنین، برای کاهش تب در آنفلوانزا و سرماخوردگی نیز استفاده می‌شود. ایبوپروفن برای بزرگسالان و کودکان بالای ۳ ماه قابل استفاده است.
ایبوپروفن با مسدود کردن اثر آنزیم سیکلوکسیژناز منجر به کاهش تولید ماده‌ای به‌نام پروستاگلاندین در بدن می‌شود که مسئول ایجاد درد و التهاب در ناحیه‌ای آسیب دیده می‌باشد. در نتیجه با مهار این آنزیم و کاهش تولید پروستاگلاندین، درد و التهاب کاهش می‌یابد.
این دارو بدون نیاز به نسخه پزشک نیز در داروخانه‌ها به‌فروش می‌رسد. فرم ژلاتینی ایبوپروفن به‌دلیل مایع بودن محتویات آن عوارض گوارشی کمتری دارد. همچنین، ایبوپروفن به‌صورت لیزین نیز در کشور موجود است که برای کاهش عوارض دارو از این ملح استفاده می‌شود.
در اطفال برای کاهش تب و درد، از شربت یا سوسپانسیون ایبوپروفن استفاده می‌شود. در مقایسه با استامینوفن، اثرات ضد درد و ضد تب ایبوپروفن کمی بیشتر است، اما ایمنی استامینوفن در اطفال بالاتر است. بنابراین، تصمیم درباره استفاده از این دو دارو در اطفال باید با توجه به توصیه پزشک اتخاذ شود.
قرص ایبوپروفن ۴۰۰،ایبوپروفن ۲۰۰و شربت ایبوپروفن برای چیست؟
قرص ایبوپروفن با دوزهای ۴۰۰ میلی‌گرم و ۲۰۰ میلی‌گرم و شربت ایبوپروفن برای کاهش واکنش‌های التهابی در بدن مورد استفاده قرار می‌گیرند. این دارو برای درمان دردهای بدنی و کاهش تب استفاده می‌شود. واکنش‌های التهابی در بدن به منظور مقابله با عوامل خارجی ایجاد می‌شود، که ممکن است در بیماری‌ها و حساسیت‌ها نظیر سرماخوردگی و عفونت‌های دیگر رخ دهد. برای درمان این واکنش‌های التهابی که ناشی از آسیب‌های مختلفی است، از داروهای ضدالتهابی مانند ایبوپروفن استفاده می‌شود.
ایبوپروفن چیست؟
نام‌های تجاری دارو: ادویل، موترین، ناپرین
نام رایج دارو: ایبوپروفن – Ibuprofen
داروی ایبوپروفن برای کاهش درد در نقاط مختلف بدن مورد استفاده قرار می‌گیرد، از جمله:
- سردرد
- درد دندان
- درد قاعدگی
- درد عضلانی
- التهاب مفاصل
نحوه مصرف ایبوپروفن چگونه است؟
نکات زیر را در هنگام استفاده از داروی ایبوپروفن به یاد داشته باشید:
- اگر ایبوپروفن را بدون تجویز پزشک مصرف می‌کنید، قبل از استفاده دقیقاً دستورالعمل‌های روی بسته دارو را مطالعه کنید. در صورتی که پزشک شما این دارو را تجویز کرده است، نحوه استفاده را از داروخانه یا پزشک خود بپرسید.
- ایبوپروفن را معمولاً هر ۴ تا ۶ ساعت یکبار به همراه یک لیوان آب مصرف کنید مگر اینکه پزشک شما دستور دیگری دهد.
- حداقل ۱۰ دقیقه بعد از مصرف ایبوپروفن دراز نکشید.
- اگر در زمان استفاده از ایبوپروفن در معده خود درد احساس کردید، آن را با غذا، شیر یا آنتی‌اسید مصرف کنید.
- دوز استفاده از ایبوپروفن به سن، وضعیت بیماری و واکنش بدن شما به درمان بستگی دارد.
- برای کاهش خطر خونریزی معده یا سایر عوارض جانبی، این دارو را با کمترین دوز موثر و در مدت زمان کوتاهتر ممکن استفاده کنید.
- دوز دارو را بدون تجویز پزشک افزایش ندهید و از مقدار معین دارو بیشتر مصرف نکنید.
- درمان‌های طولانی‌مدت مانند التهاب مفاصل را تحت نظر پزشک خود ادامه دهید.
- در شرایط خاص مانند التهاب مفاصل، ایبوپروفن را زیر نظر پزشک به‌طور منظم استفاده کنید، زیرا ممکن است ۲ هفته طول بکشد تا دارو اثر خود را نشان دهد.
- اگر ایبوپروفن را تنها در صورت نیاز مصرف می‌کنید، به یاد داشته‌باشید که مسکن‌ها اگر همزمان با احساس اولین علائم درد مصرف شوند، تاثیر بیشتری خواهند داشت. اگر صبر کنید تا درد زیاد شود ممکن است تاثیرگذاری دارو کاهش یابد.
- در صورتی که وضعیت بیماری‌تان وخیم‌تر شد یا احساس می‌کنید به یک مشکل جدی پزشکی مبتلا شده‌اید، به‌سرعت به پزشک مراجعه کنید. اگر شما یا فردی که مراقبت می‌کنید بدون تجویز پزشک و برای کاهش تب و درد از ایبوپروفن استفاده می‌کنید، اگر تب بیش از ۳ روز درمان نشد یا درد بیش از ۱۰ روز طول کشید، با پزشک مشورت کنید.
پیش از مصرف ايبوپروفن
- قبل از شروع مصرف ایبوپروفن، به پزشک خود در صورت بارداری و یا شیردهی اطلاع دهید.
- اگر سابقه‌ی آسم، حساسیت، زخم معده یا دوازدهه، بیماری‌های گوارشی مانند کرون، بیماری قلبی یا عروقی، لوپوس، مشکلات کبدی یا کلیوی، بیماری پارکینسون، صرع و سایر مواردی مانند فشار خون بالا و یا وجود لخته در عروق را دارید، به پزشک خود اطلاع دهید.
- قبل از شروع مصرف ایبوپروفن، لیستی از کلیه داروهای مصرفی خود را به پزشک یا داروساز خود ارائه دهید.
- در صورت سابقه‌ی حساسیت به داروهای ضد درد مانند آسپرین، ایندومتاسین، سلکوکسیب و پوبروفن، به پزشک خود اطلاع دهید.
- اگر سابقه‌ی قند خون بالا یا کلسترول بالا دارید، به پزشک خود اطلاع دهید.
- در افراد بالای ۶۵ سال، ایبوپروفن باید با احتیاط بیشتر و تحت نظر پزشک مصرف شود.
- در صورتی که سیگاری هستید، به پزشک خود اطلاع دهید.
مقدار مصرف شربت ایبوپروفن و قرص ایبوپروفن چه مقدار است؟
توجه داشته باشید که مقدار مصرف شربت ایبوپروفن در کودکان به وزن آنها بستگی دارد، بنابراین باید دکتر اطفال این مقدار را تنظیم کند. همچنین برای مصرف قرص ایبوپروفن در بزرگسالان، معمولا ایبوپروفن ۴۰۰ میلی‌گرم هر ۸ ساعت یکبار تجویز می‌شود. اما نکته‌ای که باید در آن توجه داشته باشید این است که نباید کمتر از ۴ ساعت بین دو دوز داروی ایبوپروفن فاصله باشد. در صورتی که در مصرف این دارو زیاده‌روی شود، ممکن است که فرد با مسمومیت مواجه شود.
شربت ایبوپروفن کودکان هر چند ساعت؟ شربت ایبوپروفن کودکان چند سی سی؟
برای استفاده از شربت ایبوپروفن برای کودکان، باید دوز متناسب با وزن آنها را در نظر بگیرید. همچنین مهم است که این دارو را هر ۶ تا ۸ ساعت مصرف کنید و از تجاوز به حداکثر مصرف ۴ بار در روز خودداری کنید.
برای مثال، برای یک کودک با وزن ۱۰ کیلوگرم، معمولاً ۳ میلی‌لیتر از این شربت مناسب است. اما حتماً توصیه می‌شود که دوز دقیق را از روی دستورالعمل موجود در بسته‌بندی دارو بررسی کنید.
همچنین، حتماً به یاد داشته باشید که از تجاوز به حداکثر مصرف معین شده در روز (۴ بار) خودداری کنید و دارو را بین مصرف‌ها به مدت حداقل ۶ تا ۸ ساعت استفاده کنید.
عوارض ایبوپروفن چیست؟
مصرف داروی ایبوپروفن ممکن است باعث بروز عوارض جانبی زیر شود:
- ناراحتی معده
- حالت تهوع
- استفراغ
- سردرد
- اسهال
- یبوست
- سرگیجه
- خواب‌آلودگی
در صورتی که عوارض مذکور برای شما ادامه داشته یا شدت بیشتری پیدا کردند، حتماً با پزشک خود یا داروساز مشورت کنید.
اگر پزشک شما داروی ایبوپروفن را برای شما تجویز کرده است، باید بدانید که فواید این دارو اغلب بیشتر از مضراتش می‌باشد. با این حال، لازم است در مصرف آن دقت کنید.
استفاده از ایبوپروفن ممکن است منجر به افزایش فشار خون شود. بنابراین، در طی مصرف دارو، فشار خون خود را به‌طور منظم بررسی کنید و در صورتی که فشار خون بسیار بالا بود، با پزشک خود مشورت کنید.
در صورت بروز عوارض جانبی جدی زیر به‌سرعت به پزشک مراجعه کنید:
مصرف داروی ایبوپروفن ممکن است باعث بروز علائم جانبی زیر شود:
- کبودی
- خونریزی
- تغییرات شنوایی مانند شنیدن صدای زنگ
- تغییرات روحی و روانی
- سفت شدن عضلات گردن بدون دلیل
- نشانه‌های مشکلات کلیوی مانند تغییر در میزان ادرار
- تغییرات بینایی
- علائم نارسایی قلب مانند ورم قوزک پا، تورم پاها، خستگی غیرعادی، افزایش غیرمعمول و ناگهانی وزن
اگرچه به‌ندرت ایبوپروفن می‌تواند عوارض جدی کبدی ایجاد کند، اما در صورت بروز علائم آسیب کبدی مانند:
- تیره شدن ادرار
- تهوع مداوم
- استفراغ
- از دست‌دادن اشتها
- درد معده و شکم
- زرد شدن چشم و پوست
همچنین، واکنش آلرژیک جدی به داروی ایبوپروفن به‌طور نادر اتفاق می‌افتد. اگر واکنش آلرژیکی جدی مانند علائم پوستی، خارش، تورم (مخصوصا در صورت، زبان و گلو)، گیجی شدید و اختلال تنفسی را تجربه کردید، باید سریعا از فوریت‌های پزشکی کمک بگیرید.
تداخلات دارویی ایبوپروفن با داروهای دیگر
مصرف داروی ایبوپروفن ممکن است با داروهای دیگر تداخل دارویی ایجاد کند یا خطر افزایش عوارض جانبی را افزایش دهد. لیست زیر بعضی از داروهایی را که ممکن است با ایبوپروفن تداخل دارویی داشته باشند، فهرست می‌کند:
- آلیسکیرن
- بازدارنده‌های آنزیم مبدل آنژیوتانسین مانند کاپتوپریل و لیزینوپریل
- آنتاگونیست گیرنده آنژیوتانسین II مانند لوزارتان و والزارتان
- سیدوفوویر
- کورتیکواستروئید مانند پردنیزولون
- لیتیم
- قرص‌های آب و ادرارآورهایی مانند فوروزماید
استفاده از داروی ایبوپروفن در همراهی با داروهای دیگر، از جمله داروهای ضدپلاکت، مانند کلوپیدوگرل، داروهای ضدانعقاد مانند دابیگاتران، انوکساپارین و وارفارین، ممکن است خطر خونریزی را افزایش دهد.
همچنین، زیرا بسیاری از داروهای ضددرد و کاهش تب مشابه داروی ایبوپروفن هستند، از جمله آسپیرین و داروهای ضدالتهاب غیراستروئیدی مانند سلکوکسیب، کتورولاک و ناپروکسن، مصرف ایبوپروفن ممکن است خطر ابتلا به عوارض جانبی را افزایش دهد.
قبل از هر تصمیمی در مورد مصرف داروها، به‌ویژه ایبوپروفن، توصیه می‌شود که با پزشک خود مشورت کنید و لیست تمامی داروهایی که مصرف می‌کنید را به او اعلام کنید. همچنین، هیچ تغییری در مصرف، قطع یا تغییر دوز ایبوپروفن بدون مشورت با پزشک صورت نگیرد.
در صورتی که پزشک شما تشخیص داده که مصرف آسپیرین برای پیشگیری از حمله قلبی یا سکته مغزی مناسب است، باید تا زمان تعیین شده ادامه دهید، مگر اینکه دستورالعمل مغایری داشته باشید.
استفاده از آسپیرین و سایر داروهای کاهش دهنده درد و تب را باید با پزشک مطرح کنید. در صورتی که مجبور به مصرف ایبوپروفن هستید، بهتر است تا زمان مصرف آن با پزشک خود درباره استفاده از آسپیرین‌های بازشونده سریع مشورت کنید. همچنین، ایبوپروفن را حداقل ۸ ساعت قبل یا ۳۰ دقیقه پس از مصرف آسپیرین استفاده کنید. هیچگاه دوز روزانه مصرف آسپیرین یا داروهای دیگر را بدون مشورت با پزشک تغییر ندهید.
همچنین، مصرف ایبوپروفن با داروهای دیگری مانند داروهای ضدپلاکت، داروهای ضدانعقاد، و داروهای ضدالتهاب غیراستروئیدی می‌تواند خطر خونریزی را افزایش دهد.
توصیه های ایبوپروفن
- پزشک ممکن است در ابتدای مصرف ایبوپروفن، به‌منظور کاهش احتمال بروز عوارض گوارشی، مقدار کمی از این دارو را تجویز کند. اگر نیاز به مصرف طولانی‌مدت ایبوپروفن وجود دارد، پزشک می‌تواند همراه آن از داروهای محافظت کننده از معده استفاده کند تا عوارض کاهش یابد.
- تحت نظر پزشک خود بمانید و در صورت مصرف طولانی‌مدت، آزمایشات و معاینات دوره‌ای لازم را انجام دهید.
- اگر شما مبتلا به آسم هستید، ممکن است علائمی مانند خس خس سینه و مشکلات تنفسی با مصرف ایبوپروفن شما تشدید شود. در صورت بروز این عوارض، ایبوپروفن را قطع کنید و به پزشک خود مراجعه کنید.
- قبل از انجام عمل جراحی یا درمان دندانپزشکی، پزشک خود را در مورد مصرف ایبوپروفن آگاه کنید.
آیا ایبوپروفن ۴۰۰ برای سردرد کاربرد دارد؟
بله، یکی از مصارف داروی ایبوپروفن در درمان سردرد است. سردرد ممکن است ناشی از واکنش التهابی باشد، و در این صورت، آرام کردن این التهاب می‌تواند به آرام کردن سردرد کمک کند.
آیا شربت ایبوپروفن برای تب کودک کاربرد دارد؟
بله، تب و التهاب معمولاً همراه هم هستند. یکی از روش‌های کاهش تب در کودکان استفاده از داروها و شربت‌های ضد التهاب غیراستروئیدی است. بنابراین، شربت ایبوپروفن می‌تواند در کاهش تب در کودکان موثر باشد.
آیا ایبوپروفن در بارداری و شیردهی مجاز است؟
در دوران بارداری، تنها در شرایط خاص باید از داروی ایبوپروفن استفاده شود. پیش از استفاده از این دارو، بهتر است با پزشک خود درباره خطرات و مزایای آن مشورت کنید. مصرف ایبوپروفن در سه ماه اول و آخر بارداری به دلیل احتمال آسیب به جنین و مشکلات ممکن در زمان زایمان طبیعی توصیه نمی‌شود. احتمالاً در زمان شیردهی استفاده از ایبوپروفن مشکلی برای نوزاد ایجاد نمی‌کند، اما همواره پیش از مصرف در این دوره با پزشک خود مشورت کنید.
سخن آخر
اگر شما یا فرزندتان با درد و تب مواجه هستید، باید درمان آن را در نظر بگیرید، بدون توجه به سن. درمان تب و درد بستگی به علت ایجادکننده آن دارد. ممکن است درد ناشی از عفونت، سرماخوردگی یا آنفولانزا باشد. برای درمان درد و تبی که ناشی از التهاب است، می‌توانید از داروی ایبوپروفن استفاده کنید.