توجه: این مطلب به منظور افزایش آگاهی ارائه شده است و هرگونه تصمیم مربوط به مصرف دارو باید تحت نظر پزشک باشد.
اگر پزشک شما داروی کلردیازپوکساید را برای شما تجویز کرده است، احتمالاً شما با اضطراب مواجه هستید و به دنبال درمان آن به متخصص مراجعه کرده‌اید. قبل از مصرف این دارو، مفید است که اطلاعات کاملی در مورد نحوه مصرف و عوارض آن داشته باشید. در این متن، توضیحاتی در مورد نحوه مصرف کپسول کلردیازپوکساید، عوارض جانبی، تداخل با داروهای دیگر، روش‌های قطع مصرف و بیماری‌هایی که این دارو برای آنها تجویز میشود، ارائه میشود.
داروی کلردیازپوکساید چیست؟
کلردیازپوکساید، یکی از داروهای بنزودیازپین متداول است که به‌عنوان یک ابزار مؤثر در درمان اختلالات اضطراب و بیخوابی به کار می‌رود.
این ترکیب، یک بنزودیازپین می‌باشد و بر مواد شیمیایی مغز اثر گذار است، که ممکن است در افرادی که با اضطراب نامتعادل هستند، تغییراتی ایجاد کند. کلردیازپوکساید به عنوان یک درمان مؤثر برای اختلالات اضطراب و همچنین در ترک حاد اعتیاد به الکل استفاده میشود. علاوه بر این، در مواردی مانند رفع ترس و اضطراب قبل از عمل جراحی نیز موثر می‌باشد.
این دارو به دسته بنزودیازپین‌ها تعلق دارد و اثر آرامبخش خود را از طریق تأثیر بر سیستم عصبی مرکزی و مغز و اعصاب به‌دست می‌آورد. با افزایش اثرات ماده شیمیایی طبیعی GABA در بدن، کلردیازپوکساید به تنظیم و کاهش احتمال ایجاد اضطراب می‌پردازد.
در کلینیک اعصاب و روان هیربد، این گروه درمانی بنزودیازپین‌ها تحت نظر قرار گرفته و انواع اشکال دارویی از کلردیازپوکساید با دو دوز ۵ و ۱۰ میلی‌گرم (کلردیازپوکساید ۵ و کلردیازپوکساید ۱۰) در داروخانه‌ها در دسترس قرار دارند.
قرص کلردیازپوکساید برای چه مواردی استفاده میشود؟
قرص کلردیازپوکساید در درمان اضطراب، بیخوابی، عوارض ترک اعتیاد به الکل، و اضطراب قبل از عمل جراحی مورد استفاده قرار می‌گیرد. این داروی چندکاربردی، که کارایی و ارزش آن در تسکین اضطراب تأیید شده است، به عنوان یک ابزار مؤثر در درمان این مشکلات مطرح است.
مکانیسم اثر داروی کلردیازپوکساید
همانند سایر بنزودیازپین‌ها، کلردیازپوکساید به عنوان یک آگونیست گیرنده‌های بنزودیازپین بر روی غشای سلولهای عصبی عمل کرده و باعث تسهیل ورود یا افزایش عمل ماده شیمیایی GABA میشود. این فرآیند منجر به افزایش ورود یون کلر به سلولها میشود.
نحوه مصرف کلردیازپوکساید چگونه است؟
این دارو به صورت قرص یا کپسول خوراکی تهیه میشود و باید طبق توصیه پزشک، همراه یا بدون غذا مصرف شود. پزشک، با توجه به سن بیمار، وضعیت پزشکی و پاسخ به درمان، دوز دارو را تعیین می‌کند. معمولاً بین ۱ تا ۴ بار در روز باید این دارو مصرف شود. مصرف این قرص باید دقیقاً طبق دستورالعمل پزشک انجام شود. به همین دلیل، توصیه میشود نحوه مصرف را از پزشک خود یا داروساز معرفی شده پرسید تا از صحت و اثربخشی مصرف مطمئن شوید.
کلردیازپوکساید بعد از چند ساعت اثر می گذارد؟
مدت زمان لازم برای جذب کامل دارو و اثر گذاری آن ممکن است بین ۳۰ دقیقه تا ۲ ساعت باشد.
دوز مصرفی کلردیازپوکساید برای بزرگسالان
کپسول‌های کلردیازپوکساید با سه دوز مختلف ۵ میلی‌گرمی، ۱۰ میلی‌گرمی و ۲۵ میلی‌گرمی تولید می‌شوند. این دارو با توجه به نوع بیماری و نیازهای درمانی، توسط پزشکان در دفعات و میزان مصرف مختلف تجویز میشود. از این رو، هر بیماری و هر فردی ممکن است نیاز به دوز و فراورده‌های مختلفی از این دارو داشته باشد. با توجه به تنوع استفاده و اهمیت تعیین دقیق دوز درمانی، همواره توصیه میشود که هرگز بدون مشورت پزشک مربوطه اقدام به مصرف این دارو نمایید. این اقدام می‌تواند موجب عوارض جدی و ناخواسته شود.
اضطراب:
– خفیف تا متوسط: ۵ تا ۱۰ میلی‌گرم خوراکی هر ۶ تا ۸ ساعت.
– شدید: ۲۰ تا ۲۵ میلی‌گرم خوراکی هر ۶ تا ۸ ساعت.
– در سالمندان: ۵ میلی‌گرم خوراکی ۲ تا ۴ بار در روز.
اضطراب قبل از عمل جراحی:
– ۵ تا ۱۰ میلی‌گرم خوراکی هر ۶ تا ۸ ساعت از چند روز پیش از عمل.
– یا ۵۰ تا ۱۰۰ میلی‌گرم عضلانی ۱ ساعت قبل از عمل.
تسکین علایم محرومیت از الکلیسم حاد:
– ترجیحاً در استفاده از فرم تزریقی برای شروع، اگر از فرم خوراکی استفاده شود، ۵۰ تا ۱۰۰ میلی‌گرم در ابتدا و سپس تکرار دوز تا هنگامی که برانگیختگی فرد کنترل شود. حداکثر دوز ۳۰۰ میلی‌گرم در روز است.
دوز مناسب کلردیازپوکساید برای کودکان
استفاده از کپسول‌های کلردیازپوکساید برای کودکان توصیه نمی‌شود و در این شرایط، پزشکان از داروهای دیگری برای درمان کودکان استفاده می‌کنند. با توجه به ویژگی‌های فیزیولوژیک و شرایط سنی کودکان، ممکن است نیاز به داروهای متناسب با این ویژگی‌ها وجود داشته باشد. بنابراین، همواره توصیه میشود که پیش از استفاده از هر نوع دارویی برای کودکان، با پزشک مربوطه مشورت کنید تا داروی مناسب و مناسب برای شرایط خاص کودک تعیین شود. استفاده بدون مشورت از داروها ممکن است به ریسک‌های جدی برای سلامتی کودکان منجر شود.
نحوه مصرف قرص کلردیازپوکساید
پیش از آغاز مصرف کلردیازپوکساید و هر بار که اقدام به تمدید مصرف می‌نمایید، توصیه میشود که راهنمای دارویی را که توسط تولیدکننده دارو فراهم شده است، به دقت مطالعه نمایید.
در صورتی که هر گونه سؤالی دارید، بهتر است از پزشک خود یا داروخانه مراجعه کرده و مشورت نمایید.
کلردیازپوکساید را طبق دستور پزشک از طریق دهان مصرف کنید. دوز مصرفی بستگی به سن، وضعیت پزشکی، و پاسخ به درمان دارد.
ضروری است که این دارو را دقیقاً به شیوه‌ای که تجویز شده است مصرف کنید. لطفاً دوز خود را افزایش ندهید، مصرف را به طور ناپایدار یا برای مدت زمان بیشتر از دستور پزشک ادامه ندهید، زیرا ممکن است باعث شدید شدن عوارض جانبی یا اعتیاد شود.
در صورت استفاده طولانی مدت، توصیه میشود که مصرف این دارو را به صورت ناگهانی و بدون تأیید پزشک قطع ننمایید، زیرا ممکن است باعث بدتر شدن برخی از بیماری‌ها گردد.
برای جلوگیری از عوارض جانبی احتمالی نظیر تشنج، ممکن است نیاز باشد که دوز شما به تدریج کاهش یابد. در صورت استفاده طولانی مدت، این دارو ممکن است به مرور زمان کارآمدی خود را از دست دهد و احتمالاً به دوزهای متفاوتی احتیاج پیدا کند. اگر کلردیازپوکساید به خوبی جواب ندهد، حتماً با پزشک خود مشورت نمایید.
عوارض قطع ناگهانی قرص کلردیازپوکساید چیست؟
هیچ‌گاه بدون مشورت با پزشک، دارو را کنار نگذارید. برای کاهش میزان مصرف، با دکتر خود مشورت کنید. بنابراین، دارو را به هیچ وجه به طور ناگهانی قطع نکنید. برای قطع مصرف دارو، باید به پزشک مراجعه کرده و به آرامی دوز آن را کم کنید. در صورت قطع ناگهانی دارو، علائم ترک در شخص ایجاد میشود و عوارض زیر رخ می‌دهد:
- روان‌پریشی
- تشنج
- افسردگی
- لرزش
- بی‌قراری
- اسپاسم عضلانی
- بیخوابی
- استفراغ
- گیجی
کلردیازپوکساید و تأثیر بر وزن
تاکنون به نتایج قطعی در مورد تأثیر کلردیازپوکساید بر وزن نرسیده‌ایم، اگرچه داروهای دسته بنزودیازپین به‌طور کلی با چاقی مرتبط می‌شوند. برای دریافت راهنمایی دقیق و مناسب، توصیه میشود با پزشک خود مشورت نمایید.
کلردیازپوکساید و ریزش مو
یکی از عوارض کمترین احتمالات مصرف کلردیازپوکساید می‌تواند ریزش مو باشد، هرچند که این واقعه به صورت نادر اتفاق می‌افتد.
کلردیازپوکساید و میگرن
مصرف کلردیازپوکساید باید به مدت محدود صورت گیرد، زیرا ممکن است در صورت مصرف طولانی، وابستگی ایجاد کند. هرچه وابستگی بیشتر باشد، قطع یا کاهش دوز دارو ممکن است با عوارض جدی‌تری همراه شود.
مصرف این دارو در پیشگیری یا کاهش سردرد ناشی از حمله‌های میگرن که به دلیل اضطراب ایجاد شده است، ممکن است مؤثر باشد؛ اما باید توجه داشت که این دارو درمان‌کننده میگرن نمی‌باشد. برای مصرف این دارو، توصیه میشود با پزشک مطبوعات داشته باشید.
درمان میگرن عصبی
مصرف این دارو باید به مدت محدود صورت گیرد، زیرا مصرف طولانی ممکن است وابستگی ایجاد کند. هرچه وابستگی بیشتر باشد، قطع یا کاهش دوز دارو ممکن است با عوارض شدیدتری همراه شود.
مصرف این دارو در پیشگیری یا کاهش سردرد ناشی از حمله‌های میگرنی که در اثر اضطراب ایجاد شده است می‌تواند موثر باشد؛ اما باید توجه داشت که این دارو درمان‌کننده میگرن نیست.
قرص کلردیازپوکساید در درمان مشکلات معده
تنش و استرس می‌تواند باعث تحریک عصب‌های معده شده و در نتیجه به وجود آمدن التهاب معده را تسریع نماید.
استرس به عنوان یک عامل مهم، منجر به تحریک و ترشح هورمون‌هایی میشود که می‌توانند باعث التهاب معده و در نتیجه ایجاد ورم معده گردند.
علائم متداول این بیماری شامل احساس پری، درد، نفخ معده، سیری زودرس، و حتی گاهی احساس گرسنگی بیش از حد می‌باشد.
گلوبوس، احساسی است که برخی افراد به اشتباه فکر می‌کنند یک لقمه در گلویشان گیر کرده است و حتی با قورت دادن نیز این احساس از بین نمی‌رود. این احساس ناشی از برگشت اسید به داخل حنجره است.
این بیماری می‌تواند در همه سنین رخ دهد، اما شیوع آن در کودکان کمتر بوده و در بزرگسالان نیز معمولاً در سنین میانسالی افزایش می‌یابد. زنان به دلیل زودرنج بودن خود بیشتر در معرض تحریک عصب‌های معده قرار دارند.
برای درمان و کاهش علائم این بیماری، در مرحله اول از دوری از استرس و تشویش توصیه میشود؛ زیرا استرس یکی از عوامل مهم در ایجاد این بیماری می‌باشد. همچنین، در مراحل درمان از داروهای ضد اسید به همراه قرص کلردیازپوکساید استفاده میشود.
کلردیازپوکساید یا پروپرانول
تداخل نگران‌کننده‌ای با مصرف همزمان این دو دارو اتفاق نمی‌افتد. با این حال، توصیه میشود که هر تغییر یا اضافه کردن دارویی به رژیم درمانی شما، با مشورت از روانپزشک معالج صورت گیرد.
فلوکستین یا کلردیازپوکساید
هر دو فلوکستین و کلردیازپوکساید به عنوان گزینه‌های درمانی در موارد مشابه تجویز می‌شوند. اگرچه تداخل بین این دو دارو ایجاد نمی‌شود، اما بهتر است یک مورد را با دقت و توصیه پزشک مصرف کرد.
کلردیازپوکساید و سیتالوپرام
در مورد تداخل، بین کلردیازپوکساید و سیتالوپرام مشکلی وجود ندارد. این دو دارو می‌توانند همزمان مورد استفاده قرار گیرند بدون ایجاد تداخل معنی‌دار.
عوارض جانبی کلردیازپوکساید
مصرف این دارو ممکن است با احساس خواب آلودگی، ضعف یا سبکی سر همراه باشد که ممکن است طولانی مدت ادامه یابد. به منظور کنترل این عوارض، از فعالیت‌هایی که نیاز به تمرکز دارند، خودداری کرده و از مصرف الکل اجتناب نمایید.
احساس فراموشی و گیجی نیز از جمله عوارض احتمالی است که در صورت شدید بودن آنها، توصیه میشود به پزشک خود مراجعه کنید.
در برخی از افراد، ممکن است تغییرات در خلق و خو و افزایش عصبانیت در طی مصرف این دارو رخ دهد. در این موارد، بهتر است با پزشک خود مشورت نمایید.
توصیه میشود که این دارو را تحت نظر پزشک مصرف کرده و مدت زمان مصرف آن را به مدت کوتاه محدود نمایید، زیرا مصرف طولانی مدت ممکن است وابستگی ایجاد کند.
تداخلات دارویی کلردیازپوکساید
بعضی از محصولات که ممکن است با این دارو تداخل داشته باشند، شامل آنتی اسیدها، برخی از داروهای ضد افسردگی (مانند فلوکستین، فلووکسامین، نفازودون)، سایمتیدین، کلوزاپین، دیگوکسین، دیسولفیرام، کاوا، و سدیم اکسی بات هستند.
در صورت مصرف این دارو به همراه محصولات دیگر که ممکن است خواب آلودگی یا مشکلات تنفسی ایجاد کنند، خطر ابتلا به عوارض جدی مانند تنفس آهسته/کم عمق و یا خواب آلودگی/سرگیجه شدید، افزایش یافته و نیاز به توجه ویژه خواهد بود.
اطلاعات کاملی از مصرف داروهای دیگر از جمله داروهای ضد درد یا سرفه اپیوئیدی (مانند کدئین، هیدروکودون)، الکل، ماری‌جوانا، داروهای خواب یا اضطراب (مانند آلپرازولام، لورازپام، زولپیدم)، شل‌کننده‌های عضلانی (مانند کاریسوپرودول، سیکلوبنزاپرین) و یا آنتی‌هیستامین‌ها (مانند ستیریزین، دیفن‌هیدرامین) را به پزشک یا داروساز اطلاع دهید.
پیشنهاد میشود که برچسب تمامی داروهای مورد استفاده (مانند داروهای آلرژی یا سرفه و سرماخوردگی) را بررسی نمایید، زیرا احتمالاً حاوی مواد تشکیل‌دهنده‌ای باشند که موجب خواب آلودگی می‌شوند. از داروساز خود در مورد استفاده بی‌خطر این محصولات سوال کنید.
توجه داشته باشید که این محصول ممکن است نتایج آزمایشات خاص آزمایشگاهی را تحت تأثیر قرار دهد. اطمینان حاصل کنید که پرسنل آزمایشگاهی و پزشکان شما از مصرف این دارو مطلع هستند.
سیگار کشیدن ممکن است اثرات مثبت این دارو را کاهش دهد (از طریق القاء آنزیم کبدی). اگر سیگار می‌کشیدید یا به تازگی سیگاری شده‌اید، حتماً به پزشک خود اطلاع دهید تا دوز شما به‌طور صحیح تنظیم شود.
مصرف این دارو در دوران بارداری و شیردهی به دلیل ترشح در شیر توصیه نمی‌گردد.
در صورت ظهور علائمی نظیر تب و ضعف، یا علائم شبیه به آنفولانزا و ظهور زخم‌های دهانی، به پزشک خود مراجعه فوری نمایید.
در چند ساعت اول پس از مصرف، ممکن است قرص کلردیازپوکساید باعث ایجاد سرگیجه و خواب آلودگی گردد.
عوارض جانبی شایع این دارو شامل خواب آلودگی، خشکی دهان، گرفتگی بینی، یبوست، تاری دید، سرگیجه، نفخ، لرزش یا تیک اعضای بدن، اختلال نعوظ و گیجی می‌شوند. این عوارض ممکن است در طی چند روز تا چند هفته بهبود یابند، اما در صورت شدت بیشتر یا عدم تغییر، حتماً با پزشک خود مشورت کنید.
توجهات پزشکی و پرستاری
1. به دلیل وجود سرگیجه و خواب آلودگی، اجتناب از رانندگی یا انجام کارهایی با ماشین‌آلات که نیاز به هوشیاری دارند، الزامی است.
2. به منظور کاهش احتمال بروز علایم قطع مصرف، تدریجی و زیر نظر پزشک قرار گیرد.
3. مصرف این دارو ممکن است وابستگی ایجاد کند و نباید بیشتر از مقدار توصیه شده یا به مدت طولانی مصرف شود.
4. مصرف دارو را تحت نظر پزشک ادامه دهید تا پیشرفت درمانی شما مورد ارزیابی قرار گیرد و آزمایشات لازم انجام شود.
5. این دارو ممکن است در ابتدای درمان خصوصاً، خواب آلودگی و گیجی شدید ایجاد کند. بنابراین، در مدت مصرف، خصوصاً ابتدای درمان، از رانندگی و کارهایی که نیاز به تمرکز دارند، خودداری شود.
6. مصرف همزمان با الکل عوارض بسیاری را به همراه دارد.
7. در صورت مصرف طولانی مدت، قطع این دارو توسط پزشک و به صورت تدریجی انجام شود. برای جلوگیری از بروز عوارض ناخواسته، قطع دارو را دقیقاً طبق توصیه پزشک انجام داده و از قطع ناگهانی خودداری شود.
8. در صورت قصد عمل جراحی یا درمان دندانپزشکی، درمانگر خود را از مصرف کلردیازپوکساید آگاه سازید، زیرا این دارو ممکن است اثر برخی از داروهای بی حس یا بیهوش کننده را افزایش دهد.
9. پس از پایان دوره ترک الکل، ارتباط خود را با تیم درمانی، به ویژه تیم رفتار درمانی، قطع نمایید تا ترک این ماده به صورت موثر صورت گیرد.
10. مصرف این دارو با غذا تداخل خاصی ندارد و می‌توان آن را همراه یا پس از غذا مصرف کرد. با این حال، توصیه میشود که همراه یا پس از غذا مصرف شود.
11. در صورت فراموش یک نوبت دارو، آن را بلافاصله مصرف نمایید، اما از دوبرابر کردن مقدار در یک نوبت خودداری کنید.
12. در صورت مصرف شربت‌های ضد اسید معده، مصرف این دارو را حداقل ۲ ساعت پس از مصرف شربت فاصله دهید.
قرص کلردیازپوکساید و افت وزن
تاثیر مثبت چاق کننده ندارد، بلکه اگر به طور مداوم بیش از دو الی سه هفته مصرف شود، ممکن است وابستگی ایجاد کند. بنابراین، مصرف این دارو برای دوره‌های مختلف به عنوان یک راهکار موقت تلقی میشود. برای درمان اصولی و کامل اضطراب، توصیه میشود تحت نظر یک روانپزشک متخصص قرار گیرید.
قرص کلردیازپوکساید ۵ برای کاربردهای خاص
کلردیازپوکساید جهت کاهش علائم اضطراب، مدیریت اضطراب پیش از جراحی و کمک به تسکین علائم ترک الکل مورد استفاده قرار می‌گیرد. لازم است در مصرف این دارو از خودسرانه‌گریزی و تغییرات ناپایدار در مقدار و مدت زمان مصرف پرهیز کنید. مصرف طولانی مدت این دارو اعتیادآور است و قطع ناگهانی آن ممکن است باعث ایجاد علائم ناخوشایندی شود.
تأثیرات زمانی و جذب قرص کلردیازپوکساید
این دارو حدود نیم ساعت پس از مصرف خوراکی تأثیر گذار میشود و تا دو ساعت طول می‌کشد تا به طور کامل جذب شود. در صورت مصرف با معده خالی، جذب سریع‌تری اتفاق می‌افتد. اثرات درمانی دارو به مرور کاهش می‌یابد و حدود ۶ تا ۸ ساعت زمان می‌برد تا کامل از بین رود.
تأثیر قرص کلردیازپوکساید بر دوره قاعدگی
در برخی افراد، ممکن است باعث بی‌نظمی‌های جزئی در دوره قاعدگی شود که از جمله عوارض متداول درمان با قرص کلردیازپوکساید برای زنان است.
قرص پوکساکیم ۱۰ و اثرات خواب‌آور
پوکساکیم یکی از نسخه‌های کلردیازپوکساید است که اثرات آرامبخش و خواب‌آور دارد.
آیا کلردیازپوکساید اعتیادآور است؟
استفاده طولانی مدت این دارو باعث ایجاد وابستگی میشود، بنابراین توصیه میشود دارو را تحت نظر پزشک و برای مدت کوتاهی مصرف کنید.
نتیجه گیری
در نتیجه، قرص کلردیازپوکساید یک داروی موثر در کاهش علائم اضطراب، مدیریت اضطراب پیش از جراحی، و تسکین علائم ترک الکل است. با این حال، مصرف بیش از حد و طولانی مدت این دارو ممکن است به وابستگی منجر شود. برای استفاده بهینه و کاهش احتمال عوارض ناخواسته، توصیه میشود که این دارو تحت نظر پزشک مورد استفاده قرار گیرد و هرگونه تغییر در مقدار و مدت زمان مصرف با راهنمایی پزشک انجام شود. همچنین، درصورت نیاز به قطع دارو، بهتر است این کار تدریجی و با راهنمایی پزشک صورت گیرد. به طور کلی، قرص کلردیازپوکساید به عنوان یک درمان موقت و موثر برای کنترل اضطراب و موارد خاص دیگر استفاده میشود، اما نیاز به مراقبت و نظارت پزشکی دائمی دارد تا اثربخشی آن به حداکثر برسد و خطرات جانبی به حداقل کاهش یابد.