توجه: این مطلب به منظور افزایش آگاهی ارائه شده است و هرگونه تصمیم مربوط به مصرف دارو باید تحت نظر پزشک باشد.
استامینوفن به عنوان یک داروی ضد درد، تب و التهاب مورد استفاده قرار می‌گیرد. این دارو از دسته غیراستروئیدی است و اثر ضد تب و درد آن بیشتر از اثرات ضدالتهابی آن است. استامینوفن در اشکال مختلفی مانند قطره، کپسول، قرص، تزریقی و… در بازار موجود است. همچنین، ترکیب دیگری به نام استامینوفن کدئین نیز در بازار دسترسی پیدا کرده است که اثرات مشابهی دارد. تفاوت این دو ترکیب در چیست؟ کدام یک بیشترین تاثیر را در کاهش درد دارد؟ در چه شرایطی باید از هر کدام استفاده کرد و استفاده از کدام یک توصیه می‌شود؟ در این مقاله قصد داریم در مورد عملکرد و تفاوت بین استامینوفن و استامینوفن کدئین بیشتر توضیح دهیم.
آشنایی با استامینوفن کدئین
این قرص در واقع یک مسکن مخدر است که برای تسکین درد مورد استفاده قرار می‌گیرد. کدئین قادر است دردهای خفیف تا متوسط را تسکین داده و شدت آن را کاهش دهد. ترکیب استامینوفن و کدئین فسفات با یکدیگر منجر به ایجاد نوعی کدئین می‌شود. استامینوفن علاوه بر اثرات ضد درد، دارای اثرات ضد تب نیز می‌باشد. از سوی دیگر، کدئین موجود در قرص استامینوفن کدئین نقش مؤثری در تسکین دردها ایفا می‌کند. هدف از ترکیب این دو، تقویت اثر آنها با توجه به مکانیسم فعالیتی که دارند، می‌باشد.
قرص استامینوفن برای چیست؟
استامینوفن، یک داروی مسکن و کاهش‌دهنده تب است که به‌طور گسترده برای کاهش درد خفیف تا متوسط و کاهش تب مورد استفاده قرار می‌گیرد. قرص استامینوفن معمولاً برای درمان موارد زیر استفاده می‌شود:
- سردرد شدید
- دل درد پریودی
- دندان درد شدید و دندان درآوردن کودک
- درمان کمر درد
- بیماری آرتروز
- دردهای زمان علائم سرماخوردگی: می‌توان از آن برای تسکین درد ناشی از سرماخوردگی، آنفولانزا و سایر عفونت‌های ویروسی یا باکتریایی استفاده کرد.
- کاهش علائم سینوزیت
- کاهش تب: استامینوفن به عنوان مسکن و کاهش‌دهنده تب استفاده می‌شود. گاهی نیز برای درمان لرز در کودکان استفاده می‌شود.
- دردهای عضلانی (به طور کلی استامینوفن برای کاهش درد کاربرد دارد: معمولاً برای درمان سردرد، درد عضلانی، دندان درد، دردهای قاعدگی و درد آرتریت و البته درد رشد در کودکان استفاده می‌شود.)
چه تفاوتی بین استامینوفن کدئین و استامینوفن ساده وجود دارد؟
تعدادی از داروها در زمینه داروسازی از اصطلاح “سی نرژیسم” بهره می‌برند که به افزایش اثرات مثبت ترکیبی از مواد مختلف اشاره دارد. این اثر تداخل مثبت بین مواد، باعث ایجاد اثرات درمانی قوی‌تر و سریع‌تر می‌شود. یک نمونه از این استفاده از سی نرژیسم در داروها، در ترکیب استامینوفن و کدئین است. این دو ماده با هم ترکیب شده‌اند تا اثرات درمانی بیشتری نسبت به استفاده از هرکدام به تنهایی ارائه دهند.
مزیت اصلی استفاده از ترکیب استامینوفن و کدئین در داروهای مانند قرص استامینوفن کدئین، قابلیت تسکین دردهای متوسط را با داشتن اثرات درمانی متقاطع فراهم می‌کند. این ترکیب به دلیل سی نرژیسم، در کاهش دردها به شکل سریع و موثر عمل می‌کند.
مهمترین تفاوت میان این دو محصول این است که قرص استامینوفن کدئین حاوی کدئین است که برای تهیه آن نیاز به نسخه پزشکی داریم. این نکته به دلیل مخاطرات مرتبط با مصرف کدئین است و نیاز به نظارت حرفه‌ای در مصرف آن داریم. از سوی دیگر، استفاده از استامینوفن به تنهایی از دستور پزشکی خارج شده و در داروخانه‌ها آزادانه تهیه می‌شود.
توجه به این نکته حائز اهمیت است که استفاده طولانی‌مدت از استامینوفن کدئین ممکن است به اثرات مخربی مانند اعتیاد منجر شود. بنابراین، ضروری است که این دارو طبق دستور پزشک و با رعایت دقیق راهنمای مصرف مورد استفاده قرار گیرد. این گزینه با ترکیب 300 میلی‌گرم استامینوفن همراه با 20 میلی‌گرم کدئین فسفات در دسترس است.
نحوه استفاده از قرص استامینوفن کدئین به چه صورت است؟
این ترکیب در انواع مختلف در بازار موجود بوده و شما می‌توانید این قرص را از شرکت داروسازی کارن تهیه نمایید. هنگام تجربه درد، می‌توانید هر 4 تا 6 ساعت یک عدد از این دارو را مصرف کرده و تاکید داریم که مصرف پشت سرهم باید با دقت انجام شود، زیرا مصرف طولانی‌مدت ممکن است بر کبد تأثیرگذار باشد.
همان‌طور که در بخش قبل نیز اشاره کردیم، استفاده طولانی‌مدت از این محصول به شدت ممنوع است. اگر به تعداد زیادی از این دارو استفاده می‌کنید، نباید به‌طور ناگهانی مصرف آن را قطع کنید. برای قطع مصرف، ابتدا با پزشک مشورت کنید و سپس مطابق با دستور وی، دز مصرفی را کم کرده و سپس تدریجاً قطع کنید. این اقدام بسیار مهم است تا از واکنش‌های ناخواسته و آسیب به بدن جلوگیری شود.
همچنین توصیه می‌شود که هرگونه تغییر در مصرف این دارو را با پزشک خود مطرح کرده و تغییرات را زیر نظر وی انجام دهید. به این ترتیب، ایمنی و سلامتی شما حفظ خواهد شد و مصرف این دارو به بهترین شکل ممکن صورت خواهد گرفت.
نکات تکمیلی برای نحوه مصرف
1. تقاضا دارم قرص‌های سریع بازشونده را زیر زبان حل کنید یا اجازه دهید زیر زبان حل شوند، سپس با یا بدون آب آنها را بلعید.
2. برای مصرف قرص‌های جویدنی، آنها را پیش از بلع به طور کامل بجوید.
3. قرص‌های Extended-Release (دوز آن در بازه زمانی طولانی‌تری پخش می‌شود) را نباید جوید یا له کرد؛ این اقدام می‌تواند تمام دارو را یک‌جا آزاد کند و خطر بروز عوارض‌جانبی را افزایش دهد.
4. بدون تجویز پزشک، قرص‌ها را (خصوصاً قرص‌هایی که خط تقسیم ندارند) نصف نکنید. باید تمام قرص را بدون جویدن یا تکه‌تکه کردن فروداد.
5. برای مصرف قرص‌های جوشان، دوز مورد نظر را در مقدار معینی از آب بریزید و سپس میل‌کنید.
6. اگر داروهای مسکن را با ظهور اولین علائم درد مصرف کنید، اثربخشی بیشتری دارند. اگر صبر کنید تا علائم شدیدتر شوند، ممکن است اثربخشی دارو کم‌تر شود.
7. اگر وضعیت شما به همان صورت ادامه پیدا کرد یا حالتان بدتر شد یا علائم جدیدی در شما ظاهر شد، با پزشک خود در این‌باره صحبت کنید.
برای کاهش تب، تنها در صورتی می‌توان داروی استامینوفن را بیشتر از سه روز مصرف کرد که توسط پزشک عفونی تجویز شده باشد. بزرگسالان بیش از ده روز و کودکان بیش از پنج روز نباید بدون تجویز پزشک از استامینوفن استفاده کنند. اگر کودک شما از گلودرد رنج می‌برد (به خصوص گلودرد همراه با علائمی مثل تب بالا، سردرد، تهوع یا استفراغ) به سرعت با پزشک مشورت کنید.
نکات مهم قبل از مصرف استامینوفن کدئین
این محصول در انواع مختلف در بازار قابل دسترس است و از شرکت داروسازی کارن قابل تهیه است. در صورت تجربه درد، می‌توانید هر 4 تا 6 ساعت یک قرص از این دارو را مصرف کنید. اما توجه داشته باشید که مصرف مکرر این دارو ممکن است بر کبد شما اثرات منفی داشته باشد.
همانند بسیاری از داروها، این دارو نیز ممکن است در برخی افراد واکنش التهاب‌زا ایجاد کند. اگر حساسیتی نسبت به آن دارید، حتما با پزشک مشورت کنید و داروی دیگری را در نظر بگیرید.
توجه به تداخلات دارویی با دیگر مواد نیز حائز اهمیت است. در صورت مصرف اخیر داروهای مونوآمین اکسیداز، مثل فنلزین و لینزولید، به پزشک خود اطلاع دهید، زیرا ممکن است توصیه به استفاده از استامینوفن کدئین را نداشته باشد.
در صورت مشکلات کبدی یا کلیوی یا سابقه تشنج، حتما با پزشک خود مشاوره کنید. استفاده از این دارو در زنان باردار و شیرده ممنوع است. اگر اطلاعات دقیقی از وضعیت بارداری خود ندارید، بهتر است از مصرف آن خودداری کنید.
مصرف این دارو برای کودکان زیر 12 سال معمولاً توصیه نمی‌شود. لذا اگر دارو را برای استفاده کودکان زیر 12 سال تهیه کرده‌اید، حتما از مصرف آنان خودداری کنید.
یکی از عوارض جانبی این دارو خواب‌آلودگی است، بنابراین اگر قصد انجام فعالیتی مانند رانندگی دارید، از مصرف آن در این شرایط پرهیز کنید.
کدام قرص را مصرف کنم؟
استفاده از قرص کدئین‌دار بدون تجویز پزشک امکان‌پذیر نمی‌باشد، بنابراین در صورت نیاز به این دارو، حتماً با پزشک مشورت کنید. همچنین، اگر حساسیت یا واکنش منفی به این دسته از داروها دارید، توصیه می‌شود از مصرف آن پرهیز کنید.
در مقایسه با دو قرص مختلف، قرص کدئین‌دار بهترین انتخاب ممکن برای کاهش دردهای شدید است و اگر از تاثیرات منفی بر کبد استامینوفن نگران هستید، می‌توانید به جای آن از قرص کدئین‌دار استفاده نمایید.
ضمناً توجه داشته باشید که هرگونه تغییر در مصرف داروها، به ویژه در موارد خاص مانند بارداری، شیردهی، مشکلات کبدی یا کلیوی، باید با راهنمایی پزشک انجام شود. همچنین، مصرف داروها می‌تواند تاثیرات جانبی داشته باشد، بنابراین همیشه به دستورات پزشک و راهنمایی‌های او پایبند باشید.
فراموش کردن دوز استامینفن
اگر پزشک شما توصیه کرده است که داروی استامینوفن را به صورت منظم و بر اساس برنامه‌ای مصرف کنید و نه تنها در صورت نیاز، در اولین فراموشی نسبت به یکی از نوبت‌های مصرف، آن را در اسرع وقت بخورید. در صورتی که نزدیک به زمان مصرف دوز بعدی به یاد آمد که دارو را نخورده‌اید، لازم نیست دوبرابر داروی استامینوفن را مصرف کنید. توصیه می‌شود که برای اطلاعات بیشتر درباره مواد مصرف، نحوه مصرف و عوارض و تداخلات دارویی استامینوفن، با یک متخصص داخلی مشورت کنید. در دکترتو می‌توانید با بهترین متخصصین داخلی آشنا شوید و از خدمات مشاوره تلفنی یا آنلاین استفاده کنید. در صورت لزوم، می‌توانید نوبت ویزیت حضوری را نیز درخواست دهید و از خدمات مشاوره دارویی بهره‌مند شوید.
شربت استامینوفن برای چیست؟
شربت استامینوفن، یک مایع دارویی است که برای کاهش تب و تسکین درد در افراد بزرگ و کودکان استفاده می‌شود. این شربت به خصوص برای کودکانی که مشکلی در قرص‌خوردن دارند، توصیه می‌شود.
استامینوفن کدئین چه عوارضی دارد؟
اگر پزشک شما داروی استامینوفن یا تایلنول را برایتان تجویز کرده باشد، اطمینان حاصل کنید که فواید آن بیشتر از مضراتش است. بیشتر افرادی که این دارو را مصرف کرده‌اند، عوارض جدی نداشته‌اند.
توجه داشته باشید که واکنش‌های آلرژیک جدی در مورد استامینوفن نادر هستند. اگر واکنش‌های جدی مانند علائم پوستی، خارش، تورم، گیجی شدید و مشکلات تنفسی را تجربه کردید، فوراً به اورژانس مراجعه کنید. هرچند که لیست عوارض کامل نیست، اما در صورت بروز هرگونه عارضه اضافی با پزشک یا داروساز مشورت کنید.
مقایسه با داروهای ضدالتهاب غیراستروئیدی، استامینوفن به زخم معده و روده آسیب نمی‌زند. اگرچه این دارو تورم و التهاب را کاهش نمی‌دهد، پیش از مصرف با پزشک مشورت کنید تا اطمینان حاصل شود که کدام دارو برای شما مناسب است.
تداخلات دارویی استامینوفن با داروهای دیگر
تداخلات دارویی ممکن است تأثیر و عملکرد استامینوفن یا تایلنول را تغییر دهد و ریسک بروز عوارض جانبی را افزایش دهد. این مقاله تمامی تداخلات دارویی ممکن را شامل نمی‌شود؛ بنابراین لیست کامل داروهای مصرفی خود را با پزشک یا داروساز به اشتراک بگذارید و هرگونه تغییر در مصرف یا قطع یا تغییر دوز داروی استامینوفن را بدون مشاوره پزشک انجام ندهید.
داروی کتوکونازول ممکن است با استامینوفن تداخل داشته باشد؛ بنابراین، در صورت مصرف هر دو دارو، حتماً پزشک خود را در جریان قرار دهید.
استامینوفن ممکن است بر تست‌های آزمایشگاهی خاص تأثیر بگذارد و باعث نتیجه‌گیری نادرست شود؛ بنابراین، اطمینان حاصل کنید که کارکنان آزمایشگاه و پزشکان از مصرف این دارو آگاه باشند.
آیا کدئین یک ماده مخدر است؟
ممکن است شگفت‌زده شوید که کدئین، یک ماده مخدر است و به عنوان یک داروی ضد درد مخدر شناخته می‌شود. این دارو بیشترین مصرف پزشکی را در درمان دردهای خفیف تا نسبتاً شدید و تسکین سرفه دارد. به گزارش سازمان جهانی بهداشت، کدئین از پرمصرف‌ترین داروهای جهان محسوب می‌شود. این ماده مخدر توسط شیمیدان فرانسوی پیر روبیکه در سال ۱۸۳۲ کشف شد.
در گذشته، خشخاش منبع اصلی کدئین بود. از مواد خام خشخاش برای تولید کدئین، مورفین و سایر مواد مخدر استفاده می‌شد. در سال ۱۹۵۰، سازمان FDA کدئین را به عنوان داروی مسکن تایید کرد. بخش قابل توجهی از تولید خشخاش و مواد مخدر در افغانستان صورت می‌گیرد. به دلیل مسائل سیاسی در افغانستان، ایمن‌سازی این محصول به طور فزاینده‌ای دشوار شده است. هرچند به عنوان «ماده‌ای مخدر ضعیف و ایمن» در نظر گرفته می‌شود و به عنوان داروی مسکن تجویز می‌شود، اما همچنان اعتیادآور است. اعتیاد به کدئین ممکن است تمایل افراد به مصرف مواد مخدر دیگر را افزایش دهد.
مشتقات تریاک ارتباطی با گیرنده‌های درد در مغز دارند، که باعث کاهش علائم درد می‌شوند و حس رضایت و خوشایندی را در فرد ایجاد می‌کنند. برخی افراد ممکن است برای دستیابی به این حس رضایت، میزان بالایی از آنها را مصرف کنند و در نهایت به مواد مخدر قوی‌تر و حتی خطرناک‌تر از جمله هیدروکودون، اکسی کدون یا مواد مخدر خیابانی مانند هروئین متوجه شوند. همچنین کدئین ممکن است در فرآیند تولید برخی داروهای بدون نیاز به نسخه (OTC)، مانند شربت‌های سرفه، حضور داشته باشد.
کدئین و هیدروکودون
هیدروکودون یک داروی مخدر است که برای کاهش دردهای شدید استفاده می‌شود. این دارو در گروهی به نام ضد دردهای مخدر قرار دارد و به سیستم عصبی مرکزی تاثیر می‌گذارد تا درد را تسکین دهد. اما مصرف طولانی‌مدت آن می‌تواند منجر به وابستگی روانی یا جسمی شود. هنگامی که مصرف هیدروکودون به طور ناگهانی قطع شود، عوارض جانبی خواهد داشت که وابستگی جسمی را مشکل‌ساز می‌کند.
توصیه می‌شود که هیدروکودون برای مدت زمان طولانی مصرف نشود و به جای آن از داروهایی مانند قرص‌های استامینوفن و کدئین استفاده شود. هر دو داروی کدئین و هیدروکودون دارای اثرات جانبی هستند، بنابراین مصرف آنها باید با دقت و به تنظیم پزشک انجام شود.
استفاده طولانی‌مدت از این داروهای مخدر می‌تواند منجر به وابستگی جسمی و روانی شود. به همین دلیل، افراد باید دقیقاً به دستورالعمل پزشک خود عمل کرده و از مصرف طولانی‌مدت به دوری کنند. خصوصاً در موارد کودکان، استفاده از این داروها بسیار خطرناک است و توصیه می‌شود همیشه با راهنمایی پزشک این مسائل را مدیریت کرد.
مصرف کدئین باید با احتیاط و با دقت مدیریت شود، زیرا این دارو می‌تواند عوارض جانبی مختلفی ایجاد کند. برخی از این عوارض جانبی شامل:
1. خواب‌آلودگی: افراد ممکن است پس از مصرف کدئین احساس خواب‌آلودگی کنند.
2. یبوست: مصرف کدئین می‌تواند منجر به مشکلات یبوستی شود.
3. سرگیجه: برخی از افراد ممکن است با مصرف کدئین به سرگیجه دچار شوند.
4. گرفتگی عضلات معده: این ممکن است باعث احساس گرفتگی و ناراحتی در منطقه معده شود.
علاوه بر این، برخی عوارض جانبی نادرتر که ممکن است در اثر مصرف کدئین رخ دهند، عبارتند از:
5. کاهش عملکرد ریه
6. مشکلات تنفسی
7. خشکی دهان
8. تعریق بیش از حد
9. کهیر
10. خارش
11. اختلال در غدد آدرنال
12. شوک
13. اسهال
با توجه به این عوارض جانبی، استفاده از جایگزین‌های مناسب و با مشورت پزشک، همچون داروهای غیر اعتیادآور می‌تواند بهترین گزینه باشد. همچنین، مهم است که در صورت ظهور هرگونه علائم ناراحتی یا تغییرات ناخواسته، فوراً به پزشک خود اطلاع دهید.