توجه: این مطلب به منظور افزایش آگاهی ارائه شده است و هرگونه تصمیم مربوط به مصرف دارو باید تحت نظر پزشک باشد.
نام علمی دارو:
آمیتریپتیلین – Amitriptyline
نام تجاری:
الاویل
کاربرد دارو آمیتریپتیلین چیست؟
آمیتریپتیلین یک داروی ضدافسردگی از خانواده ضدافسردگی‌های سه‌حلقه‌ای است. این دارو برای درمان مشکلات روانی مانند افسردگی مورد استفاده قرار می‌گیرد. علاوه بر افسردگی، این دارو ممکن است در بهبود روحیه، کاهش اضطراب و تنش، بهبود خواب و افزایش سطح انرژی نیز تأثیرگذار باشد.
شکل دارو آمیتریپتیلین به چه صورت است؟
آمیتریپتیلین به صورت قرص تولید می‌شود و به صورت خوراکی مصرف می‌شود.
انواع کاربردهای دارو آمیتریپتیلین
– درمان اختلال افسردگی اساسی.
– مدیریت دردهای نوروپاتیک، فیبرومیالژیا، میگرن و سردردهای تنشی.
– تسکین دردهای عصبی.
– بهبود اختلالات خوردن ناشی از افسردگی.
– کنترل شب‌ادراری.
– درمان بیماری‌های بیش‌فعالی و میگرن.
هشدار:
به دلیل فراوانی عوارض جانبی، آمیتریپتیلین معمولاً به‌عنوان یک درمان خط دوم مد نظر قرار می‌گیرد. قبل از استفاده از این دارو، مشاوره با پزشک اجتناب‌ناپذیر است.
توجه:
این مطلب صرفاً به عنوان منبع اطلاعاتی ارائه شده است و توصیه به استفاده از داروها باید تحت نظر پزشک باشد. اطلاعات بیشتر و سوالات مرتبط خود را با پزشک خود مطرح کنید.
نحوه مصرف آمیتریپتیلین
پیش از شروع مصرف یا بازتجویز دارو، مطمئن شوید که دستورات مصرف آن را از دکتر یا داروساز مشاوره کرده‌اید.
1. نوع و زمان مصرف:
– آمیتریپتیلین به صورت خوراکی مصرف می‌شود.
– معمولاً روزی یک تا چهار بار، بر اساس دستور روانپزشک مصرف می‌شود.
2. زمان مصرف برای خواب بهتر:
– در صورت مصرف یک عدد در روز، بهتر است آن را قبل از خواب مصرف کنید تا به برطرف شدن بی‌خوابی شبانه‌تان کمک کند.
3. دوز مصرف:
– دوز مصرف بستگی به سن، وضعیت بیماری و پاسخگویی بدن به درمان دارد.
– پزشک ممکن است برای کاهش خطر عوارض جانبی، دوز کمتری تجویز کند و آن را به تدریج افزایش دهد.
4. پیروی از دستورات پزشک:
– به دقت از دستورالعمل‌های پزشک پیروی کنید.
– هر روز قرص را در ساعت مشخصی مصرف کنید.
5. عدم افزایش دوز:
– دوز دارو را افزایش ندهید و بیشتر از مقدار تجویزی دکتر مصرف نکنید.
6. مصرف منظم:
– برای اثربخشی بهتر، دارو را به صورت منظم و بدون انقطاع مصرف کنید.
7. متوقف نکنید:
– مصرف دارو را بدون مشاوره پزشک متوقف نکنید.
– در صورت نیاز به توقف، با پزشک خود مشاوره کنید تا دوز به تدریج کاهش یابد.
8. مواجهه با عوارض جانبی:
– در صورت مواجهه با عوارض جانبی یا تغییرات در وضعیتتان، به سرعت به پزشک خود گزارش دهید.
9. صبر در مشاهده تاثیر:
– آمیتریپتیلین ممکن است عملکرد سریع نداشته باشد.
– تا حداقل چند هفته صبر کنید تا اثرات بهترین خود را نشان دهد.
10. ارتباط با پزشک:
– در صورت بهبود نکردن وضعیت یا وخیم‌تر شدن حالت، مثل افکار خودکشی، فوراً با پزشک خود تماس بگیرید.
11. مشاوره پزشکی:
– تغییرات در دوز یا متوقف کردن مصرف دارو باید تحت مشاوره پزشکی باشد.
در صورت فراموش دوز آمیتریپتیلین باید چیکار کرد؟
در صورتی که یک دوز از آمیتریپتیلین را فراموش کردید، به موارد زیر توجه داشته باشید:
1. فراموش مصرف یک نوبت:
– اگر یک دوز را فراموش کردید، آن را در هر زمانی که به یاد آوردید مصرف کنید.
2. نزدیکی به دوز بعدی:
– اگر نزدیک به زمان مصرف دوز بعدی هستید و دوز را فراموش کرده‌اید، نیازی به مصرف دوبرابر دارو نیست.
– تنها دوز مقرر را در زمان مشخص شده مصرف کنید.
تذکر: همیشه به دقت دستورات پزشک یا داروساز را پیروی کرده و در مواقع ابهام یا سوال، با متخصص خود تماس بگیرید. همچنین، هیچ گاه دوبرابر دارو را به دلیل فراموش دوز مصرفی نخورید.
دیگر کاربردهای دارو آمیتریپتیلین
قرص آمیتریپتیلین به منظور درمان افسردگی و اختلالات خلق و خو مورد استفاده قرار می‌گیرد. این دارو برای موارد متنوعی مورد استفاده قرار می‌گیرد که به شرح زیر می‌باشد:
1. درمان افسردگی:
– آمیتریپتیلین برای بهبود وضعیت روحی، کاهش افسردگی و افزایش سطح انرژی مورد استفاده قرار می‌گیرد.
2. درمان دردهای عصبی:
– این دارو برای درمان دردهای عصبی مانند درد نوروپاتیک، فیبرومیالژیا، و سایر موارد مشابه مفید است.
3. پیشگیری از میگرن:
– آمیتریپتیلین به عنوان یک ابزار در پیشگیری از حملات میگرن نیز استفاده می‌شود.
4. نورالژی (دردهای عصبی مختلف):
– درمان نوعی از دردهای عصبی به نام نورالژی نیز از کاربردهای قرص آمیتریپتیلین است.
5. قرص آمیتریپتیلین برای دندان درد:
– در برخی موارد، این دارو به عنوان یک گزینه درمانی برای دندان درد نیز مطرح می‌شود.
6. قرص آمیتریپتیلین برای کمر درد:
– برای کاهش درد کمر و مشکلات مرتبط با آن، از آمیتریپتیلین استفاده می‌شود.
7. آمیتریپتیلین و اضطراب:
– در برخی موارد، این دارو به عنوان یک ابزار در کنترل اضطراب نیز مورد استفاده قرار می‌گیرد.
8. آمیتریپتیلین و اختلالات جنسی:
– برخی از مطالعات نشان می‌دهد که آمیتریپتیلین ممکن است در درمان برخی از اختلالات جنسی مؤثر باشد.
توجه: همواره قبل از استفاده از این داروها، توصیه می‌شود با پزشک متخصص خود مشاوره کنید تا بهترین راهکار برای وضعیت شما انتخاب شود.
تأثیر قرص آمیتریپتیلین بر قاعدگی
یکی از عوارض جانبی ممکن در اثر مصرف قرص آمیتریپتیلین، تأثیر آن بر قاعدگی است که معمولاً پس از سه هفته از شروع مصرف این دارو ظاهر می‌شود. این تأثیر ممکن است باعث از دست رفتن یک دوره قاعدگی شود و موجب عقب‌افتادن چرخه پریود شود.
توجه: هرگز نباید مصرف داروها را بدون مشورت با پزشک متخصص خود تغییر دهید یا قطع کنید. در صورتی که این تأثیر جانبی یا هر علامت دیگر ناخواسته پس از مصرف آمیتریپتیلین رخ دهد، باید فوراً با پزشک خود تماس بگیرید تا راهنمایی لازم را دریافت کنید.
عوارض جانبی قرص آمیتریپتیلین
عوارض جانبی ممکن از مصرف آمیتریپتیلین عبارتند از:
– خواب‌آلودگی
– گیجی
– خشکی دهان
– تاری دید
– یبوست
– افزایش وزن
– مشکلات در ادرار
اگر این تاثیرات برای مدت زمان طولانی ادامه یافت یا شدت آنها افزایش یافت، به سرعت موضوع را با پزشک یا داروساز خود مطرح کنید. همچنین، هر تغییر در وضعیت سلامت یا ظاهر علائم ناخواسته باید فوراً به توجه پزشک شما درآید.
عوارض مصرف زیاد آمیتریپتیلین
عوارض مصرف زیاد آمیتریپتیلین تا حد زیادی شبیه به سایر دسته‌های TCA (ضدافسردگی سه حلقه‌ای) است. این عوارض ممکن است شامل موارد زیر باشد:
– بروز سندرم سروتونین
– تشنج
– اثرات نامطلوب قلبی مانند نارسایی احتقانی قلبی، تاکی‌کاردی، آریتمی‌های قلبی مانند انسداد شاخه‌ای قلب، نقص در الکتروکاردیوگرام، طولانی‌شدن QT، تغییر در محور QRS و غیره.
بنابراین، مصرف بیش از حد آمیتریپتیلین می‌تواند خطرناک باشد، به‌ویژه که این دارو به‌عنوان درمان خط اول برای افسردگی توصیه نمی‌شود.
سایر علائم احتمالی مصرف بیش از حد آمیتریپتیلین عبارتند از:
– هیپوترمی
– گشادی مردمک
– صرع
– افت فشار خون شدید
– کما
– سفتی عضلانی
– تهوع
– بی‌قراری
– رفلکس‌های هایپراکتیو
– و حتی ممکن است به مرگ منجر شود.
توجه: هر تغییر در دوز یا مصرف داروها باید تحت نظر پزشک شما باشد. در صورت بروز هرگونه علامت ناخواسته یا عوارض جانبی، باید فوراً به پزشک خود اطلاع دهید.
برای کاهش عوارض جانبی قرص آمیتریپتیلین چیکار کنیم؟
برای کاهش عوارض جانبی ممکن است اقدامات زیر مفید باشند:
1. نشستن و بلند شدن با احتیاط: هنگام نشستن یا دراز کشیدن، برای کاهش خطر سرگیجه، به آرامی از جای‌تان بلند شوید.
2. مقابله با خشکی دهان: از آب‌نبات بدون قند یا آیس چیپس بهره ببرید، آدامس بدون قند بجوید، آب بنوشید یا از مرطوب‌کننده‌های دهان استفاده کنید.
3. پیشگیری از یبوست: آب زیاد بنوشید، ورزش کنید و مصرف فیبر را در رژیم غذایی‌تان حفظ کنید. در صورت یبوست شدید، با پزشک خود مشورت کنید.
4. مشاوره در مورد ملین‌ها: اگر یبوست شدید پیش آمد، با پزشک خود در مورد انتخاب داروی ملین مناسب صحبت کنید.
5. ارزیابی فواید و مضرات: اطمینان حاصل کنید که فواید مصرف آمیتریپتیلین بیشتر از مضرات آن برای شما هستند. بسیاری از افرادی که این دارو را مصرف کرده‌اند، عوارض جدی نداشته‌اند.
توجه: هرگز قبل از اعمال تغییرات در مصرف داروها یا رژیم‌های درمانی، با پزشک خود مشورت کنید.
موارد احتیاط و منع مصرف آمی تریپتیلین
درصورت تجربه علائم زیر، ممکن است به واکنش آلرژیک جدی ناشی از مصرف آمی تریپتیلین دچار شوید. در این صورت، به فوریت های پزشکی مراجعه کنید:
– علائم پوستی
– خارش
– تورم (مخصوصا در مناطق صورت، زبان، و گلو)
– گیجی شدید
– اختلال در تنفس
اگر به داروهای ضدافسردگی سه حلقه‌ای مانند نورتریپتیلین حساسیت دارید یا سابقه‌ی حساسیت به داروهای دیگر دارید، حتما به پزشک یا داروساز خود اطلاع دهید.
پیش از شروع مصرف آمی تریپتیلین، سوابق پزشکی خود را با پزشک به اشتراک بگذارید. مسائل زیر اهمیت دارند:
– اختلالات خونریزی
– مشکلات تنفسی
– مشکلات کبدی
– حمله قلبی اخیر
– مشکلات ادراری
– پرکاری تیروئید
– سوابق خانوادگی آب‌سیاه
– سوابق شخصی یا خانوادگی بیماری‌های روحی و روانی
– سوابق خانوادگی خودکشی
– تشنج یا بیماری‌های نورونی
– داروهای دیگری که ممکن است در حال مصرف باشید
مهم است که همواره با پزشک خود مشورت کنید و سوالات و نگرانی‌های خود را با او به اشتراک بگذارید.
تأثیرات آمیتریپتیلین بر روی قلب و عروق
1. تأثیر بر کیوتی QT:
– آمیتریپتیلین ممکن است باعث افزایش کیوتی QT (یک پارامتر در نوار قلب) بیش از حد نرمال شود.
– این تغییر ممکن است بر ریتم قلب تأثیر گذار باشد و باعث مشکلاتی مثل تپش قلب سریع، سرگیجه شدید و بی‌هوشی شود.
– علائم احتمالی نیاز به توجه فوری پزشکی دارد.
2. خطرات واکنشات در شرایط خاص:
– خطر کیوتی QT بالا ممکن است در شرایط خاص و با مصرف داروهای خاص (از جمله آمیتریپتیلین) افزایش یابد.
– قبل از مصرف آمیتریپتیلین، بهتر است با پزشک خود درباره داروهای مصرفی و مشکلات قلبی خاص (مانند نارسایی قلبی، آرامش ضربان قلب، کیوتی QT بالا در نوار قلب) مشورت کنید.
3. تأثیر سطح پتاسیم و منیزیوم در خون:
– سطح پایین پتاسیم یا منیزیوم در خون می‌تواند خطر بالاتر رفتن کیوتی QT را افزایش دهد.
– استفاده همزمان از داروهای خاص (مثل قرص‌های ادرارآور یا دیورتیک) نیز ممکن است این خطر را افزایش دهد.
– شرایطی مانند زیاده‌خواهی عرق، اسهال و استفراغ شدید نیز ممکن است به بالارفتن کیوتی QT کمک کند.
4. مشورت با پزشک:
– همیشه قبل از مصرف آمیتریپتیلین یا هر دارو دیگری، با پزشک خود مشورت کنید.
– سوابق پزشکی و داروهای مصرفی خود را به پزشک اطلاع دهید.
توجه: هرگز قبل از اعمال تغییرات در مصرف داروها یا رژیم درمانی، با پزشک خود مشورت کنید.
نکات مهم احتیاط در مصرف آمیتریپتیلین
1. تأثیر بر هوشیاری:
– مصرف آمیتریپتیلین ممکن است باعث گیجی، ناهوشیاری، و تاری دید شود.
– اجتناب از رانندگی و فعالیت‌هایی که هوشیاری را می‌طلبند، تا زمانی که در هوشیاری کامل قرار دارید، توصیه می‌شود.
2. تداخل با الکل و ماری‌جوانا:
– الکل و ماری‌جوانا ممکن است اثرات آمیتریپتیلین را تشدید کنند.
– از مصرف الکل هنگام مصرف آمیتریپتیلین خودداری کنید و در صورت مصرف ماری‌جوانا با پزشک خود مشورت کنید.
3. پیشگیری از حساسیت نسبت به نور خورشید:
– مصرف آمیتریپتیلین ممکن است حساسیت شما را نسبت به نور خورشید افزایش دهد.
– زیر نور خورشید بودن را محدود کرده و از اتاقک‌های سولاریوم اجتناب کنید.
– از لامپ‌های خورشیدی فاصله بگیرید و هنگام خروج از خانه از کرم‌های ضدآفتاب و لباس‌های محافظ استفاده کنید.
4. هشدار در مورد جراحی:
– قبل از هر عمل جراحی، تمام داروهایی که مصرف می‌کنید را به پزشک یا دندانپزشک خود اطلاع دهید.
5. توجه به علائم آفتاب‌سوختگی:
– زمانی که زیر نور خورشید قرار می‌گیرید، از لباس‌های محافظ و کرم‌های ضدآفتاب استفاده کنید.
– در صورت آفتاب‌سوختگی شدید یا تغییرات ناگهانی در پوست، به پزشک خود اطلاع دهید.
توجه: همیشه قبل از اعمال تغییرات در رژیم درمانی یا مصرف داروها، با پزشک خود مشورت کنید.
مصرف آمی تریپتیلین در دوران بارداری و شیردهی
– در طول دوران بارداری و شیردهی، استفاده از داروی آمی تریپتیلین توصیه نمی‌شود. بهتر است قبل از مصرف، در مورد خطرات و مزایای آن با پزشک خود مشورت کنید.
– مسائل روحی-روانی، مانند افسردگی، اضطراب، و اختلال هراس، بدون درمان، ممکن است عواقب خطرناکی داشته باشد. بدون صلاحدید پزشک، مصرف آمی تریپتیلین را متوقف نکنید.
– اگر از داروی آمیتریپتیلین استفاده می‌کنید و در فکر باردار شدن هستید یا باردار هستید، بلافاصله با پزشک خود درباره‌ی خطرات و مزایای مصرف در این دوران مشورت کنید.
– تجویز و تعیین دوز مصرفی این دارو برای درمان افسردگی یا اختلالات روانی تنها بر عهده روانپزشک است؛ بنابراین از مصرف خودسرانه دارو پرهیز کنید.
توجه: هرگونه تغییر در رژیم درمانی یا مصرف داروها باید با راهنمایی و توصیه پزشک انجام شود.
چه داروهایی با آمیتریپتیلین تداخل دارند؟
تداخلات دارویی آمیتریپتیلین ممکن است عملکرد و تاثیر این دارو را تغییر دهد یا باعث افزایش ریسک بروز عوارض جانبی آن شود. این یادداشت شامل تمامی تداخلات دارویی نیست. فهرست کاملی از داروهای مصرفی‌تان را با پزشک یا دکتر داروخانه در میان بگذارید و بدون صلاحدید پزشک شروع به مصرف، قطع یا تغییر دوز داروی آمیتریپتیلین نفرمایید.
برخی از داروهایی که ممکن است با داروی آمیتریپتیلین تداخل داشته باشند عبارت‌اند از:
– آربوتامین
– دیسلفیرام
– قرص‌های مکمل برای توازن کارکرد غده‌ی تیروئید
– داروهایی که باعث خونریزی یا کبودی می‌شوند مانند داروهای ضدپلاکت مانند کلوپیدوگرل
– داروهای ضدالتهاب غیر استروئیدی مثل ایبوپروفن
– داروهای رقیق‌کننده‌ی خون مانند وارفارین
– داروهای آنتی‌کولینرژیک مثل بنزتروپین و آلکالوئید بلادونا
– بعضی از داروهایی که در بیمارانی با فشار خون بالا استفاده می‌شوند مانند داروهایی که با تحت تاثیر قراردادن مغز کار می‌کنند، مانند کلونیدین و گوانابنز
مصرف بازدارنده‌های مونوآمین اکسیداز به همراه داروی آمیتریپتیلین ممکن است تداخل دارویی خطرناکی به وجود بیاورد و به طور بالقوه کشنده باشد. از مصرف بازدارنده‌های مونوآمین اکسیداز (ایزوکاربوکسازید، لینزولید، متیلن بلو، موکلوبماید، فنلزین، پروکاربازین، رساگیلین، سافینامید، سلژیلین، ترانیل سیپرومین) در زمان استفاده از داروی آمیتریپتیلین اجتناب کنید. بیشتر بازدارنده‌های مونوآمین اکسیداز باید حداقل یک هفته قبل یا بعد از مصرف داروی آمیتریپتیلین مصرف شوند. هنگام شروع یا قطع مصرف این دارو درباره‌ی این موضوع از پزشک خود سوال کنید.
استفاده‌ی همزمان داروهای دیگری همراه با آمیتریپتیلین می‌تواند اثر امی‌تریپتیلین را بر بدن شما کم‌رنگ کند و بر عملکرد آمیتریپتیلین تاثیر منفی بگذارد. این داروها عبارت‌اند از:
– سایمتیدین
– تربینافین
– داروهایی که برای درمان ضربان قلب نامنظم استفاده می‌شوند مانند کینیدین، پروپافنون، فلکاینید
– داروهای ضد افسردگی مانند پاروکستین، فلوکستین، فلووکسامین
به جز آمیتریپتیلین، داروهای دیگری نیز بر ریتم قلب و اندازه‌ی کیو تی در نوار قلب تاثیر می‌گذارند. بعضی از این داروها عبارت‌اند از:
– آمیودارون
– سیزاپراید
– دوفتیلید
– پیموزاید
– پروکائین آمید
– کینیدین
– سوتالول
– آنتی‌بیوتیک‌های ماکرولید مانند اریترومایسین و موارد دیگر
تداخلات داروی آمیتریپتیلین
آمیتریپتیلین و کلونازپام هر دو داروهایی هستند که برای درمان اختلالات روانی و عصبی استفاده می‌شوند، اما مصرف همزمان آنها نیاز به نظارت دقیق پزشک دارد. در اینجا تداخلات ممکن بین آمیتریپتیلین و کلونازپام ذکر شده است:
1. تداخلات در عملکرد مغز:
– مصرف همزمان ممکن است باعث افزایش اثرات مخدر مرتبط با سیستم عصبی مرکزی (CNS) شود.
– مصرف همزمان می‌تواند خطر عوارض جانبی مرتبط با CNS را افزایش دهد، از جمله خواب آلودگی و مشکلات هماهنگی.
2. تداخل با دیگر داروها:
– استفاده همزمان با مواد خواب‌آوری مثل الکل، ماری‌جوانا، آنتی هیستامین‌ها مانند ستیریزین و دیفن هیدرامین، داروهای آرام‌بخش و ضد اضطراب مثل آلپرازولام، دیازپام و زولپیدم، و شل‌کننده‌های عضلانی می‌تواند اثرات مخدر را افزایش دهد.
3. تداخل با داروهای مشابه:
– آمیتریپتیلین شباهت زیادی به نورتریپتیلین دارد، بنابراین هنگام مصرف آمیتریپتیلین از داروهای حاوی نورتریپتیلین استفاده نکنید.
قبل از هر تصمیمی مبنی بر مصرف همزمان این دو دارو، حتماً با پزشک خود مشورت کنید. او می‌تواند بر اساس وضعیت شما و سابقه پزشکی، تصمیمات مناسبی اتخاذ کند و از تداخلات خطرناک جلوگیری کند. همچنین، فهرست تمامی داروهایی که در حال حاضر مصرف می‌کنید را به پزشک یا داروساز اطلاع دهید.
آیا قرص آمیتریپتیلین مرفین دارد؟
بر اساس گزارشات، آمیتریپتیلین به‌طور معمول مرفین ندارد. اما با توجه به اطلاعات گفته شده در متن شما، احتمال وجود مواد مخدر ناشناخته در داروی خاصی که شما اشاره کرده‌اید، وجود دارد. بهتر است این اطلاعات را از منابع معتبر و اختصاصی در مورد داروها یا داروخانه‌ها کنترل کنید.
خودکشی با آمیتریپتیلین
گزارشات نشان می‌دهد که بعد از مصرف آمیتریپتیلین، خودکشی در برخی افراد گزارش شده است. این دارو ممکن است در ابتدای مصرف افکار خودکشی را تقویت کند، به‌ویژه در افراد زیر ۲۴ سال. برای پیشگیری از این موضوع، توصیه می‌شود در اوایل مصرف دارو، به‌ویژه در زیر نظر پزشک، نظارت دقیق صورت گیرد و هر گونه تغییر در روحیه یا نشانه‌های خودکشی به پزشک گزارش شود.
توجه: هرگز تغییر در دوز یا قطع داروها را بدون مشورت با پزشک انجام ندهید. همچنین، اطلاعات بیشتری در مورد داروها و اثرات جانبی آنها از منابع معتبر بدست آورید.