توجه: این مطلب به منظور افزایش آگاهی ارائه شده است و هرگونه تصمیم مربوط به مصرف دارو باید تحت نظر پزشک باشد.
پرگابالین، معروف به لیریکا، یکی از داروهای اثرگذار در دسته‌ی ضدتشنج و ضداضطراب است که برای مواجهه با اختلالات مختلف اعصابی و روانی مورد استفاده قرار می‌گیرد. این دارو به عنوان یک ابزار مؤثر در درمان بیماری‌هایی نظیر صرع، دردهای عصبی، اختلالات اضطراب فراگیر و موارد دیگر شناخته شده است. با این حال، مهمترین نکته در استفاده از پرگابالین آگاهی از اینکه این دارو اعتیادآور است و باید تحت نظارت و تجویز پزشک مورد استفاده قرار گیرد، بوده و است.
اشکال دارویی پرگابالین
داروی پرگابالین با نام‌های مختلفی به بازار عرضه می‌شود، و هر یک از این برندها دارای قدرت دارویی و اثربخشی متفاوتی هستند. در زیر نام‌های برخی از این اشکال دارویی و مقادیر موجود آورده شده است، همچنین ملاحظه کنید که ممکن است اشکال دیگری نیز وجود داشته باشند که در اینجا ذکر نشده‌اند:
1. لیریکا
2. ژنریک
3. پرگابالین ۷۵ میلی‌گرم سبحان
4. پرگابالین ۱۵۰ میلی‌گرم سبحان
5. پرگابایوکس ۵۰ میلی‌گرمی
6. گاباپرل ۱۵۰ میلی‌گرم
7. ژینکس ۷۵ میلی‌گرم
8. کپسول گاباترانس ۳۰۰ میلی‌گرم
9. کپسول لایریور ۵۰ میلی‌گرم
10. کوئیژیل ۷۵ میلی‌گرم
11. کپسول کوئیژیل ۵۰ میلی‌گرم
12. کپسول پرلینکا پرگابالین آنی درمان ۱۵۰ میلی‌گرم
تمامی این اشکال دارویی با دوزهای مختلفی، از ۲۵ تا ۳۰۰ میلی‌گرم، در بازار عرضه می‌شوند. انتخاب اشکال دارویی مناسب و تعیین دوز مورد نیاز توسط پزشک معالج توصیه می‌شود، و هرگونه تغییر در مصرف این دارو باید با مشورت پزشک انجام شود.
نحوه مصرف و دوز مصرفی پرگابالین
برای تعیین دوز مصرفی پرگابالین، ابتدا باید مشخص شود که شما این دارو را به عنوان درمان برای کدام بیماری یا عارضه مصرف می‌کنید. عوامل دیگری همچون سن، وضعیت بیمار، واکنش بدن به دوز اولیه دارو و شرایط پزشکی فرد نیز در تعیین دوز مناسب برای مصرف این دارو تأثیرگذار هستند. در ادامه، دوزهای توصیه‌شده برای هر بیماری یا عارضه به صورت خلاصه مورد بررسی قرار می‌گیرد.
لطفاً توجه داشته باشید که تمامی دوزهای ارائه شده برای افراد بالای ۱۸ و زیر ۶۴ سال می‌باشد، بنابراین افراد خارج از این رده سنی باید قبل از مصرف پرگابالین، با پزشک خود مشاوره کنند و تجویزات دارویی را به دقت دنبال نمایند.
دوز مصرفی پرگابالین برای بیماری‌های مختلف
برای دیابت:
– دوز شروع معمولی: ۵۰ میلی‌گرم، سه بار در روز.
– افزایش دوز: پزشک شما بر اساس واکنش بدن به دارو، دوز را تنظیم می‌کند.
– حداکثر دوز: ۱۰۰ میلی‌گرم، سه بار در روز (در مجموع ۳۰۰ میلی‌گرم در روز).
برای زونا:
– دوز اولیه معمولی: ۷۵-۱۵۰ میلی‌گرم، دو بار در روز یا ۵۰-۱۰۰ میلی‌گرم، سه بار در روز (در مجموع ۱۵۰-۳۰۰ میلی‌گرم در روز).
– حداکثر دوز: ۳۰۰ میلی‌گرم، دو بار در روز یا ۲۰۰ میلی گرم، سه بار در روز (در مجموع ۶۰۰ میلی‌گرم در روز).
برای صرع:
– دوز شروع معمولی: ۷۵ میلی‌گرم، دو بار در روز یا ۵۰ میلی‌گرم، سه بار در روز (در مجموع ۱۵۰ میلی‌گرم در روز).
– حداکثر دوز:** ۶۰۰ میلی‌گرم در روز.
برای کودکان مبتلا به صرع (کودکان ۴ تا ۱۷ ساله):
– دوز شروع معمولی: ۳.۵ میلی‌گرم بر کیلوگرم در روز (مقدار دارو بر اساس وزن فرزند شما تعیین می‌شود).
– حداکثر دوز: ۱۴ میلی‌گرم بر کیلوگرم در روز. مقدار داروی تجویزی باید در دو یا سه نوبت مصرف شود.
برای فیبرومیالژیا:
– دوز شروع معمولی: ۷۵ میلی‌گرم، دو بار در روز.
-حداکثر دوز: ۴۵۰ میلی گرم در روز.
-برای درد عصبی ناشی از آسیب نخاعی:
– دوز شروع معمولی: ۷۵ میلی‌گرم، دو بار در روز.
-حداکثر دوز: ۳۰۰ میلی‌گرم، دو بار در روز (در مجموع ۶۰۰ میلی گرم در روز).
برای سالمندان بالای ۶۴ سال:
به دلیل کار نکردن کلیه‌های شما مانند گذشته و کندتر پردازش دارو در بدن، می‌تواند خطر عوارض جانبی را افزایش دهد. بنابراین، استفاده از این دارو برای افراد مسن باید با مشورت پزشک و به دقت صورت گیرد.
موارد مصرف پرگابالین
لیریکا برای درمان برخی مشکلات و بیماری‌ها مورد تأیید سازمان غذا و داروست، اما نباید از این دارو در موارد دیگر استفاده شود. در ادامه برخی از این بیماری‌ها و مشکلات را بررسی خواهیم کرد:
۱. پرگابالین ۷۵ برای درد عصبی دیابتی:
نوروپاتی دیابتی، نوعی درد است که در نتیجه عوارض دیابت اتفاق می‌افتد. این بیماری پیشرونده است و با گذشت زمان علائم آن بدتر می‌شود. افراد مبتلا به دیابت دارای سطح بالایی از گلوکز (قند) در خون خود هستند که ممکن است به اعصاب آسیب برساند. عملکرد پرگابالین در درمان این نوع درد کاملاً مشخص نیست، اما احتمالاً توانایی مغز در احساس درد را کاهش می‌دهد.
۲. پرگابالین ۱۵۰ برای فیبرومیالژیا:
فیبرومیالژیا یک بیماری مزمن است که باعث مشکلات شناختی، خستگی عمومی، درد در استخوان‌ها و عضلات، و مشکلات خواب می‌شود. علت این بیماری مشخص نیست و تشخیص آن دشوار است. همچنین نحوه عملکرد پرگابالین در درمان آن مشخص نیست، اما احتمالاً توانایی مغز در احساس درد را کاهش می‌دهد.
۳. پرگابالین برای درمان زونا:
زونا یک عفونت ویروسی است که توسط ویروس واریسلا زوستر ایجاد می‌شود. علائم زونا شامل بثوراتی شبیه به آبله مرغان، تاول‌های پر از مایع، و درد و سوزش مداوم است. استفاده از پرگابالین ممکن است در کاهش این علائم موثر باشد.
باید توجه داشت که هرگونه استفاده از پرگابالین باید توسط پزشک تجویز شود و با راهنمایی و نظارت وی صورت گیرد.
4. درمان درد عصبی ناشی از آسیب نخاعی با پرگابالین:
حرکت و احساس هر فرد به عملکرد طناب نخاعی بستگی دارد. هر گونه آسیب به هر قسمت از نخاع می‌تواند عملکرد فرد را برای همیشه تحت تأثیر قرار دهد. برخی از علل احتمالی ضایعه نخاعی عبارتند از آسیب‌های ورزشی، تصادفات وسیله نقلیه و جراحات ناشی از گلوله.
همانطور که اشاره کردیم، پرگابالین ۷۵ با کاهش توانایی مغز برای درک درد، درد ناشی از آسیب نخاعی را کاهش می‌دهد.
.۵ اثربخشی پرگابالین بر صرع و تشنج
صرع یک اختلال در سیستم عصبی مرکزی است که معمولاً با تشنج‌های پی در پی مشخص می‌شود. پرگابالین برای درمان صرع جزئی، معمولا همراه با دیگر داروها مصرف می‌شود. این دارو با کاهش فعالیت الکتریکی غیر طبیعی در مغز، تشنج را متوقف می‌کند.
.۶ نقش پرگابالین در مدیریت درد مزمن نوروپاتیک بزرگسالان
درد نوروپاتیک نوعی درد مزمن است که معمولاً با ابتلا به بیماری، عفونت یا آسیب‌دیدگی به وجود می‌آید. پرگابالین با تأثیر بر پیام‌های درد که از مغز و پایین ستون فقرات عبور می‌کنند، درد ناشی از آسیب نوروپاتیک را مسدود می‌کند.
.۷ درمان اضطراب با پرگابالین
اضطراب یکی از شایع‌ترین اختلالات است که بیشتر مردم به آن دچار هستند. پرگابالین مغز شما را از ترشح مواد شیمیایی که باعث ایجاد احساس اضطراب در شما می‌شود، باز می‌دارد. ناگفته نماند این دارو برای کنترل اضطراب کوتاه مدت تجویز می‌شود.
.۸ کپسول پرگابالین برای دیسک کمر
خط اول درمان برای دیسک کمر، داروهای ضد التهابی و غیراستروئیدی است، اما اثرات آنها بسیار کم است و نمی‌توان آنها را به عنوان یک درمان کننده بلند مدت به شمار آورد.
کپسول پرگابالین نیز مانند داروهای ضد التهابی می‌تواند اثرات کوتاه مدت دیسک کمر را از بین ببرد. تصور می‌شود این دارو با تأثیر بر مغز، درد دیسک کمر را کاهش می‌دهد.
عوارض جانبی کپسول پرگابالین
در صورت تجربه هر یک از علائم جدی زیر پس از مصرف این دارو، باید بلافاصله به پزشک مراجعه کنید:
– تورم صورت، دهان، لثه‌ها، زبان، گلو و لب‌ها
– کهیر و تاول در قسمت‌های مختلف بدن
– افسردگی و اضطراب شدید
– مشکل در خواب
– رفتار پرخاشگرانه
– مشکلات قلبی که با علائمی مانند تورم دست و پا، و درد قفسه سینه مشخص می‌شود
– سرگیجه و خواب آلودگی
– مشکل در تنفس
– تنفس آهسته و کم عمق
– اسهال
– مشکلات نعوظ
– افزایش وزن
– تاری دید
– سردرد.
همچنین، در صورت ظاهر شدن هرگونه علامت دیگری که برای شما ناشناخته باشد، به پزشک خود اطلاع دهید. او می‌تواند شما را راهنمایی کند و تصمیم بگیرد که آیا باید ادامه داروی پرگابالین را متوقف کنید یا ادامه دهید.
روش‌های مقابله با عوارض جانبی چگونه است؟
روش‌های مقابله با عوارض جانبی لیریکا به شرح زیر است:
1- سردرد:
بعد از مصرف لیریکا، استراحت کافی کنید و مایعات زیادی مثل آب بنوشید. الکل را از مصرف بعد از مصرف دارو خودداری کنید. از یک مشاور داروساز بخواهید که یک مسکن مناسب را توصیه کند. بعد از یک هفته اول، سردرد معمولاً کاهش می‌یابد.
2- خواب‌آلودگی، خستگی و سرگیجه:
در صورتی که این علائم را تجربه می‌کنید، به رانندگی، دوچرخه‌سواری یا استفاده از ماشین‌آلات خودداری کنید. این علائم با عادت به لیریکا کاهش می‌یابند. اگر علائم بعد از یک یا ۲ هفته کاهش نیابند، پزشک ممکن است دوز را تنظیم کند یا از داروهای دیگر استفاده کنید.
3- اسهال:
برای جلوگیری از اسهال، مایعات زیادی مانند آب یا کدو حلوایی بنوشید. در صورت نیاز به داروی دیگر، با داروساز یا پزشک مشورت کنید.
4- احساس بیماری کلی:
لیریکا را همراه یا بعد از غذا مصرف کنید و از مصرف غذاهای تند خودداری کنید تا علائم کاهش یابند.
5- تورم دست‌ها، بازوها و پاها:
در صورت تورم پاها، آنها را بر روی صندلی یا تخت قرار دهید و به مدت طولانی نشستن. اگر بازوها تورم دارند، ورزش ممکن است کمک کند. در صورتی که ورزش کمک نمی‌کند یا دردناک است، با پزشک خود تماس بگیرید.
6- مشکلات نعوظ:
راه حل دیگری برای این مشکل وجود ندارد، اما تغییر دارو ممکن است کمک کند.
7- افزایش وزن:
از افزایش وزن جلوگیری کنید با خوردن غذاهای سالم و کم کالری، میوه و سبزیجات. افزایش سطح ورزش همچنین به ثابت نگه داشتن وزن کمک می‌کند.
هشدارهای مهم در مورد مصرف پرگابالین ۷۵
هشدار واکنش آلرژیک: این دارو ممکن است واکنش‌های آلرژیک جدی ایجاد کند، از جمله مشکلات تنفسی، تنگی نفس، بثورات پوستی، کهیر و تاول روی پوست. در صورت تجربه هر یک از این علائم، فوراً مصرف دارو را قطع کرده و به دنبال کمک پزشکی بگردید.
هشدار افکار و رفتار، خودکشی: مصرف پرگابالین ۷۵ می‌تواند خطر افکار و رفتار خودکشی را افزایش دهد. در صورت تغییرات غیرعادی در خلق و خو یا رفتار، افسردگی جدید یا بدتر شده، یا افکار آسیب‌رسان به خود، بلافاصله با یک روانشناس یا روانپزشک مشورت کنید.
هشدار سرگیجه و خواب آلودگی: ممکن است پرگابالین ۷۵ باعث سرگیجه، خواب آلودگی و تاری دید شود، که ممکن است بر توانایی فکر کردن، دیدن یا حرکت شما تأثیر بگذارد. تا زمانی که تأثیرات دارو روی شما مشخص نشده است، از رانندگی خودداری کنید و کارهایی که نیاز به هوشیاری دارند انجام ندهید.
هشدار اعتیاد: این دارو می‌تواند شامل مقادیری از مواد مخدر باشد که ممکن است منجر به سوء مصرف شوند. در صورت داشتن سابقه سوء مصرف مواد مخدر، خطر اعتیاد ممکن است افزایش یابد.
هشدار مشکلات تنفسی: در صورت داشتن سابقه مشکلات تنفسی یا استفاده از داروهای افیونی، مصرف پرگابالین ۷۵ می‌تواند مشکلات تنفسی جدی را برای شما ایجاد کند و زندگی شما را تهدید کند. اگر افزایش خواب‌آلودگی یا مشکلات تنفسی را تجربه کردید، فوراً به دنبال کمک پزشکی باشید.
در چه مواردی باید مصرف پرگابالین را منع کرد؟
موارد منع مصرف پرگابالین به شرح زیر است:
1. افراد مبتلا به مشکلات کلیوی: اگر شما مشکلات کلیوی دارید یا سابقه بیماری کلیوی داشته‌اید، استفاده از پرگابالین ممکن است منجر به افزایش عوارض جانبی شود. پزشک ممکن است دوز کمتری را برای شما تجویز کند.
2. افراد مبتلا به افسردگی یا اختلالات سلامت روان: مصرف پرگابالین می‌تواند خطر افکار و رفتارهای خودکشی را افزایش دهد، بنابراین باید مراقب تغییرات غیرعادی در رفتار و افکار خود باشید.
3. افرادی که سابقه سوء مصرف مواد مخدر یا الکل دارند: استفاده از پرگابالین در افرادی که سابقه سوء مصرف مواد دارند، ممکن است منجر به مشکلات تنفسی یا سوء استفاده شود.
4. افراد مبتلا به مشکلات قلبی: استفاده از پرگابالین ممکن است در افراد مبتلا به مشکلات قلبی وضعیت را بدتر کند.
5. افراد مبتلا به مشکلات تنفسی زمینه‌ای: مصرف پرگابالین ممکن است در افراد مبتلا به مشکلات تنفسی جدی یا تهدید کننده زندگی شود.
6. زنان باردار و شیرده: استفاده از پرگابالین در زنان باردار و شیرده تنها در صورتی مجاز است که منافع آن برتری داشته باشد و توسط پزشک تأیید شود.
7. مردانی که قصد باروری دارند: استفاده از پرگابالین در مردان ممکن است تغییرات اسپرمی و کاهش باروری را ایجاد کند.
8. سالمندان: با افزایش سن، خطرات مصرف پرگابالین بیشتر می‌شود.
9. کودکان: مصرف پرگابالین در کودکان زیر ۱۸ سال تأیید نشده است و نباید استفاده شود.
تداخلات دارویی پرگابالین
تداخلات دارویی با مصرف پرگابالین ۱۵۰ می‌تواند به عوارض جانبی بیشتری منجر شود. برخی از داروهایی که ممکن است باعث این تداخلات شوند به شرح زیر است:
– داروهای دیابت: مانند روزیگلیتازون و پیوگلیتازون، که مصرف همزمان آنها با پرگابالین ممکن است باعث افزایش وزن یا تورم دست و پا شود. برای افرادی که مشکلات قلبی دارند، مصرف همزمان این داروها ممکن است خطر نارسایی قلبی را افزایش دهد.
– آرام بخش‌ها یا داروهای اضطراب: مانند لورازپام، که مصرف همزمان با پرگابالین ممکن است باعث سرگیجه و خواب‌آلودگی شود.
– داروهای فشار خون: مانند کاپتوپریل، انالاپریل یا لیزینوپریل، که مصرف همزمان با پرگابالین ممکن است باعث تورم و کهیر شود.
– داروهای ضد درد شبه افیونی: مانند اکسی کدون، که مصرف همزمان با پرگابالین ممکن است خطر مشکلات تنفسی شدید و احتمالاً تهدید کننده زندگی را افزایش دهد.
شرایط نگهداری پرگابالین چگونه است؟
شرایط نگهداری پرگابالین به شرح زیر است:
1. این دارو را در دمای اتاق، به محیطی با دمای بین ۱۵ درجه سانتیگراد تا ۳۰ درجه سانتیگراد نگهداری کنید.
2. پرگابالین را دور از نور مستقیم آفتاب و منابع نور مصنوعی نگهداری کنید.
3. این دارو را در مناطق مرطوب مانند حمام نگهداری نکنید.
4. حتماً دارو را دور از دسترس کودکان قرار دهید تا از مصرف غیرمجاز جلوگیری شود.
5. هرگز از داروهای تاریخ مصرف گذشته استفاده نکنید و آنها را دور بریزید.
در صورتی که مصرف یک دوز از پرگابالین را فراموش کردید، به محض یادآوری دوز خود را مصرف کنید. اما اگر چند ساعت یا کمتر از زمان مصرف دوز بعدی باقی مانده باشد، فقط یک دوز مصرف کنید و تلاش نکنید با مصرف دو دوز در یک نوبت جبران کنید، زیرا این کار می‌تواند منجر به عوارض جانبی خطرناک شود. در صورتی که دوزها را فراموش کرده‌اید یا دارو را طبق برنامه مصرف نکرده‌اید، ممکن است کارایی دارو در بدن کاهش یابد و برای اثربخشی بهتر دارو، حتماً باید به راهنمایی پزشک خود عمل کنید.
پرگابالین همچنین ممکن است با داروهای دیگر نیز تداخل داشته باشد. بنابراین، در صورت مصرف همزمان با داروهای دیگر، حتماً با یک داروساز مشورت کنید تا از تداخلات ممکن این دارو با داروهای دیگر آگاه شوید.
نتیجه گیری
در نتیجه، می‌توان گفت که پرگابالین یک داروی موثر و مفید برای درمان انواع دردهای عصبی مانند نوروپاتی دیابتی، درد عصبی پس از زخم، و درد مرتبط با هرپس زوستر است. همچنین، این دارو برای کنترل برخی از نوع‌های تشنج و برخی از اختلالات اضطرابی نیز مورد استفاده قرار می‌گیرد. با این حال، پرگابالین می‌تواند عوارض جانبی مانند خواب‌آلودگی، سرگیجه، تورم، و افزایش وزن داشته باشد که در برخی از موارد می‌تواند جدی باشد. بنابراین، استفاده از این دارو باید تحت نظارت و راهنمایی پزشک صورت گیرد. در هنگام مصرف پرگابالین، باید دستورات پزشک را رعایت کرده و از مصرف ناپیوسته یا افزایش دوز بدون مشورت با پزشک پرهیز کرد. همچنین، در صورت فراموشی یک دوز از دارو، باید به سرعت دوز را مصرف کرد ولی از مصرف دو دوز در یک زمان خودداری کرد. افراد باید به دقت شرایط نگهداری دارو را رعایت کرده و از مصرف داروهای تاریخ گذشته خودداری نمایند. در مجموع، با رعایت دقیق دستورات و راهنمایی‌های پزشک، پرگابالین می‌تواند به عنوان یک گزینه موثر و ایمن برای درمان دردهای عصبی و برخی اختلالات روانی مورد استفاده قرار گیرد.